2.Suretu Al-Bekare
Me emrin e All-llahut, Mëshiruesit,
Mëshirëbërësit!
1. Elif, Lam, Mim.
2. Ky është libri
në të cilin nuk ka dyshim, udhëzues për ata që
frikësohen (nga All-llahu).
3. Të cilët e
besojnë të fshehtën , e kryejnë faljen dhe prej
asaj që Ne i kemi furnizuar, japin .
4. Dhe ata të cilët
e besojnë atë që t’u shpall Ty, dhe atë që
është shpallur para teje, dhe të cilët për ahiretin
(botën tjetër) janë të bindur.
5. Të tillët janë
të udhëzuarit nga Zoti i tyre dhe të tillët janë
të shpëtuarit.
6. E për ata që
mohuan është njëlloj, ua tërhoqe vërejtjen apo
nuk ua tërhoqe, ata nuk besojnë.
7. All-llahu vëndoi
vulë në zemrat e tyre dhe vëshët e tyre, ndërsa
në të pamurit e tyre ka një perde, e për ta ka dënim
të madh.
8. Ka prej njerëzve
që thonë: “Ne i besojmë All-llahut dhe jetës tjetër
(ahiretit)”, por ata nuk janë besimtarë.
9. (Përpiqen ta) mashtrojnë
All-llahun dhe ata që besuan, por nuk mashtrojnë tjetërkë
pos vetes, dhe nuk e kuptojnë!
10. Në zemrat e tyre
ka sëmundje, pra All-llahu ua shton sëmundjen, dhe pësojnë
dënim të dhembshëm për shkak se përgënjenin
.
11. E kur atyre u thuhet:
“Mos bëni ç’rregullira në tokë”! Ata thonë:
“Ne jemi vetëm paqësues!”
12. A nuk janë vërtet
ata ç’rregulluesit?; Por nuk kuptojnë!
13. Dhe kur atyre u thuhet:
Besoni sikurse besuan njerëzit! Ata thonë: “A të besojmë
ashtu siç besuan mendjelehtit?” A nuk janë vërtet mu ata
mendjelehtit?; Por nuk e dinë.
14. E kur i takojnë
ata që besuan thonë: “Ne besojmë!” por kur veçohen
me djajt e vet u thonë: “Ne jemi me ju, ne vetëm jemi tallur”.
15. All-llahu tallet me
ta, dhe ua shton të këqiat duke i lënë të bredhin.
16. Të tillët
janë ata që blenë lajthitjen me udhëzimin, pra nuk
pati fitim tregëtia e tyre dhe ata nuk qenë të udhëzuar.
17. Shembulli i tyre është
si shembulli i atij që ndezë një zjarr dhe posa ai ndriçon
vendin përreth tij, All-llahu ua shuan dritën atyre dhe i lë
në errësira, (dhe aty) nuk shohin.
18. (Janë) Të
shurdhër, memecë dhe të verbër, ata nuk kthehen (nga
rruga e shtrembër).
19. Ose (Shembulli i tyre
është) si ndonjë shi i rreptë prej së larti me
errësirë, me bubullimë e me vetëtimë, e prej frikës
së vdekjes, nga rrufeja, ata vejnë gishtat në veshët
e tyre. Po All-llahu është rrethues i mosbesimtarëve (atij
nuk mund t’i shpëtojë askush).
20. Vetëtima gati ua
merrë të pamurit dhe, saherë që ajo u bënë
dritë atyre, ata ecin në te, e kur u errësohet mbesin aty.
E sikur të donte All-llahu, do t’ua merrte të dëgjuarit
(me krismën e bubullimës) dhe të pamurit (me shkëndijën
e vetëtimës). Vërtetë, All-llahu është i
plotëfuqishëm për çdo gjë.
21. U ju njerëz, adhuronie
Zotin tuaj, i cili ju krijoi juve ashtu që të jeni të devotshëm
(të shpëtuar).
22. Ai, i cili për
ju bëri tokën shtrat, (vendbanim) e qiellin kulm, e prej qiellit
ju lëshoi shi me të cilin ju siguroi lloje të frutave si
ushqim për ju, pra mos i përshkruani All-llahut shokë, duke
qenë se ju e dini (që Ai nuk ka shokë).
23. E në qoftë
se jeni në dyshim në atë që Ne ia shpallëm gradualisht
robit tonë, atëherë sillnie ju një kaptinë të
ngjashme si ai (Kur’ani) dhe thirrni (për ndihmë) dëshmitarët
tuaj (zotërat) pos All-llahut, nëse jeni të sinqert (në
thëniet tuaja se Kur’ani nuk është prej Zotit).
24. E mos e paçit
bërë (deri më tash), e as që do ta bëni kurrë
(edhe në të ardhmën), atëherë ruajuni zjarrit,
lëndë e të cilit janë njerëzit dhe gurët,
që është i përgaditur për mosbesimtarët.
25. E, përgëzoi
ata që besuan dhe bënë vepra të mira se ata do të
jenë në Xhennete në të cilët rrjedhin lumenj.
Saherë që u jepet ndonjë ushqim nga frutat e tij, ata thonë:
“Ky është që me te u ushqyem edhe më parë”. Ngase,
u sillet ushqim i ngjashëm (vetëm në formë, e jo edhe
në shije). Aty do të kenë ata bashkëshorte të
pastra dhe aty do të jenë përgjithmonë.
26. All-llahu nuk ngurron
që të marrë çfarëdo shembulli, qoftë mushkonjë
a diçka edhe më e imët se ajo. Sa u përket atyre
që besuan, ata e dinë se është e vërtetë
nga Zoti i tyre, ndërsa ata të cilët mohuan do të thonë:
“Ç’deshi All-llahu me këtë shembull?” Ai me të lajthitë
shumë, dhe udhëzon me të shumë (në rrugën
e drejtë), por nuk lajthitë me të (tjetërkë),
pos fasikët (mëkatarët e mëdhenj).
27. Ata që e thyejnë
besën e dhënë All-llahut pasiqë është lidhur
ajo, dhe e këpusin atë që All-llahu ka urdhëruar të
jetë e kapur (sa i takon fesë së All-llahut, monoteizmit
Islam, dhe të praktikohen ligjet e saj në tokë dhe gjithashtu
sa i takon të mbajturit e lidhjeve të mira me farefisin dhe miqësinë
) e edhe bëjnë shkatërrimie në tokë, të tillët
janë ata të dështuarit.
28. Si e mohoni All-llahun,
e dihet se ju ishit të vdekur, e Ai ju ngjalli, mandej ju bën
të vdisni e pastaj ju ringjall, e mandej te Ai do të ktheheni?
29. Ai (All-llahu) është
që për juve krijoi gjithçka ka në tokë, pastaj
vullnetin e vet ia drejtoi qiellit dhe i bëri ata shtatë qiej.
Ai është i Gjithëdijshmi për çdo gjë.
30. (Përkujto Muhammed)
Kur Zoti yt u tha engjëjve: “Unë po krijoj (po përcaktoj)
në tokë një zëvendës”! Ata thanë: “A do të
vëshë në te atë që bënë çrregullime
dhe që derdh gjaqet, e ne të madhërojmë Ty me lavdërimin
Tënd dhe plotësisht të adhurojmë”! Ai tha: “Unë
di atë që ju nuk dini”!
31. E Ai (Zoti) ia mësoi
Ademit të gjithë emrat (e sendeve) , pastaj ata ua prezentoi
engjëjve dhe u tha: “Më tregoni për emrat e këtyre
(sendeve të emërtuara), nëse jeni të drejt (çka
mendoni)?”
32. (Engjëjt) Thanë:
“Ti je i pa të meta, ne kemi dije tjetër përveç atë
që na mësove Ti. Vërtetë, Ti je i gjithdijshëmi,
i urti!”
33. (Zoti) Tha: “O Adem,
njoftoj ata (engjëjt) me emrat e atyre (sendeve)!” E kur u rrëfeu
atyre për emrat e tyre, (Zoti) tha: “A nuk u kam thënë juve
se Unë, më së miri e di fshehtësinë e qiejve e
të tokës dhe më së miri e di atë, që ju e
publikoni dhe atë që e mbani fshehtë. ”
34. E kur u thamë engjëjve:
përuluni (bini në sexhde) Ademit, ata menjëherë iu
përulën, me përjashtim të iblisit (djallit). Ai rrefuzoi
dhe u mbajtë në të madh dhe u bë pabesimtar.
35. Ne i thamë: “O
Adem, ti dhe bashkëshortja juaj banoni në Xhennet dhe hani lirisht
nga frutat e tij kah të doni, po mos iu afroni asaj bime (peme) e
të bëheni zulumqarë (të vetvetes suaj). ”
36. Po djalli i bëri
që ata të dy të mashtrohen në atë (pemë ose
Xhennetin) dhe i nxori ata nga ajo (e mirë) që ishin në
te, e Ne u thamë: “Zbritni (dilni), jeni armik i njëri-tjetrit,
e ju deri në një kohë në tokë keni vendbanim dhe
dëfrim”.
37. E Ademi prej Zotit të
vet pranoi disa fjalë (lutje) , prandaj Ai ia fali (gabimin), s’ka
dyshim se Ai është Mëshiruesi, Pendimpranuesi.
38. Ne u thamë: “Dilni
prej atyhit që të gjithë, e juve gjithqysh do t’u arrijë
udhëzim prej Meje, e kush pranon udhëzimin Tim, për ata
nuk ka as frikë as që do të brengosen”.
39. E ata që mohuan
dhe përgënjeshtruan argumentet tona, të tillët janë
banues të zjarrit, ata do të jenë aty përgjithmonë.
40. O bijtë e israilit,
kujtoni (jini mirnjohës për) të mirat e Mia, të cilat
ua dhurova juve dhe zbatoni premtimin që më keni dhënë
Mua. Unë zbatoj atë që u premtova dhe të më keni
frikë vetëm Mua.
41. Dhe besonie atë,
që e shpalla (Kur’anin), e që vërteton atë e keni ju
e mos u bëni mohues të parë të tij, dhe mos i ndërroni
ajetet e Mia (Kur’anin) me një vlerë të paktë, por
vetëm Mua të ma keni dronë.
42. E mos e ngatërroni
të vërtetën me të pavërtetën dhe me vetëdije
të fshehni realitetin .
43. Falni namazin dhe jepni
zeqatin, dhe përuluni (në ruku’ ) me ata që përulen.
44. A po i urdhëroni
njerëzit për punë të mira, e veten tuaj po e harroni?
Ndërsa ju e lexoni librin (Tevratin). A nuk po mendoni?
45. Kërkoni ndihmë
(në të gjitha çështjet) me durim dhe me namaz, vërtetë,
ajo është e madhe (e vështirë), por jo edhe për
ata që kanë frikë (Zotin).
46. Të cilët janë
të bindur se do të takojnë Zotin e vet dhe se ata do t’i
kthehen Atij.
47. O bijtë e israilit,
përkujtone dhuntinë, Time, të cilën ua dhurova, dhe
Unë ju pata (të parët tuaj) dalluar ndaj njerëzve të
tjerë (të asaj kohe).
48. Dhe ruajuni një
ditë kur askush askujt nuk do të mund t’i kryej asgjë, kur
nuk pranohet për te (jobesimtarin) ndonjë ndërmjetësim
dhe nuk pranohet për te kompensim, e as që do të ndihmohen
ata (fajtorët).
49. Përkujtoni edhe
kur ju shpëtuam prej popullit të faraonit, që nga ai shijuat
dënimin më të idhët, duke ua therrur bijtë tuaj,
e duke ua lënë gjallë gratë tuaja. Në këtë
torturë përjetuat një sprovim të madh nga Zoti juaj.
50. Dhe kur për ju
e ndamë detin, e ju shpëtuam, ndërsa ithtarët e faraonit
i fundosëm, e ju i shihnit (me sytë tuaj).
51. E kur i premtuam Musait
(t’ia japim Tevratin) dyzet netë, pas tij ju (pasi shkoi ai për
Tevrat) e adhuruat viçin, ju ishit dëmtues (të vetes suaj).
52. Mandej edhe pas asaj
ua falëm (gabimin), ashtu që të falenderoni.
53. Dhe (përkujtoni)
kur ia dhamë Musait librin, dalluesin në mënyrë që
të udhëzoheni në rrugë të drejtë.
54. Dhe kur Musai popullit
të vet i tha: “O populli im, me adhurimin e viçit (në
vend të Zotit), ju i bëtë zullum vetvetes, pra pendohuni
para Krijuesit tuaj, dhe mbytne vetveten. Kjo për ju është
më së miri te Krijuesi juaj. E Ai ua pranoi pendimin tuaj, Ai
është mëshirues, ndaj pranoi shumë pendimin.
55. Dhe kur i thatë:
“O Musa, ne nuk të besojmë ty derisa ta shohim All-llahun haptazi,
e atëherë juve u rrëmbeu rrufeja (zjarri) dhe ju e shihnit.
56. Pastaj, që të
jeni mirënjohës pas vdekjes suaj juve ju ngjallëm.
57. Dhe Ne bëmë
që retë t’u bëjnë juve hije, ju furnizuam me rrëshirë
(të ëmbël -Manna ) dhe me shkurtëza (Salwa). (Ju thamë)
Hani nga të mirat që ju furnizuam! (Ata nuk qenë mirënjohës).
Po Neve ata nuk na bënë kurrfarë dëmi, por ata dëmtuan
vetveten.
58. E kur ju thamë:
“Hyni në këtë fshat (vendbanim), dhe hani në te lirisht
ku të dëshironi, e hyni në derën (e fshatit) përulur
dhe thuani: “Hittatun” - ndjesë, Ne ua falim mëkatet tuaja, e
bamirësve ua shtojmë shpërblimin.
59. E ata që ishin
mizorë atë që u ishte thënë e ndryshuan me një
fjalë tjetër, e Ne për shkak se ata kundërshtuan, lëshuam
nga qielli Rizjan (lloj dënimi) kundër atyre që ishin
mizorë.
60. Dhe (përkujtoni)
kur Musai kërkoi ujë për popullin e tij, e Ne i thamë:
“Bjeri gurit me shkopin tënd”, atëherë nga ai gufuan dymbëdhjetë
kroje që secili grup e dinte vendin ku do të pinte ujë.
(U thamë) Hani dhe pini nga begatitë e All-llahut e mos vazhdoni
të jeni çrregullues në tokë.
61. Madje kur ju thatë:
“O Musa, ne nuk mund të durojmë (hamë) vetëm një
ushqim (të njëjtë), lute pra Zotin tënd për ne
të na furnizojë me çka mbinë toka prej perimeve të
saj, prej trangujve, prej hudrave, prej thjerze (groshë) dhe prej
qepëve të saj”! (Musai) Tha: “A kërkoni ta ndërroni
të mirën për atë që është me e thjeshtë”?
Zdirgjuni pra në qytet, se aty do të keni atë që kërkoni!
E mbi ta rëndoi poshtrimi dhe skamja, e ata kundër vetes shkaktuan
hidhërimin e All-llahut. Kjo ndodhi ngase ata mohonin argumentet e
All-llahut, mbytnin pejgamberët pa kurrfarë të drejte, dhe
për shkak se kundërshtuan dhe i kalonin kufijt në të
keqe.
62. Vërtet, ata që
besuan, ata që ishin jehudi, krishterët sabejët , kush besoi
prej tyre (sinqerisht) All-llahun, dhe botën tjetër dhe bëri
vepra të mira, ata e kanë shpërblimin te Zoti i tyre. Për
ta nuk ka frikë as nuk kanë përse të pikëllohen.
63. (Përkujtoni) Kur
Ne patëm marrë prej jush besën tuaj, ngritëm mbi ju
(kodrën) Turin (u thamë): veproni sipas atij (Tevratit) që
ua dhamë me seriozitet, e mësoni atë që është
në te, ashtuqë të ruheni.
64. E pas asaj (besës)
ju më vonë ia kthyet shpinën e po të mos ishte mirësia
dhe mëshira e All-llahut ndaj jush, ju do të ishit prej të
dëshpruarve (në të dy jetërat).
65. Ju tanimë e keni
të njohur çështjen e atyre nga mesi juaj që nuk respektuan
(urdhërin) në të shtunën, e Ne u thamë: Shndërrohuni
në majmunë të përbuzur!
66. Atë (shndërrimin
e tyre) e bëmë masë ndëshkuese për ata që
e përjetuan (me sy) dhe për të pastajshmit, por edhe si
këshillë për të devotshmit.
67. (Përkutjoni) Edhe
kur Musai popullit të vet i tha: “All-llahu ju urdhëron ta therrni
një lopë! Ata thanë: “A bën tallje me ne?” Ai tha:
“All-llahut i mbështetem të më ruaj e të mos bëhem
nga injorantët!”
68. Ata thanë: “Lute
Zotin tënd për ne të na sqarojë çfarë është
ajo? Ai tha: “Ai thotë se ajo është një lopë as
e vjetër (e moshuar) as e re (mëshqerë), është
e mesme, zbatoni pra atë që urdhëroheni!”
69. Ata thanë: “Lute
Zotin tënd për ne që të na sqarojë çfarë
është ngjyra e saj? A tha: “Ai thotë se ajo është
një lopë e verdhë, ngjyra e saj është e fortë
që kënaqë shikuesit”.
70. Ata thanë: “Lute
Zotin tëndë për ne që të na sqarojë çfarë
është ajo, se lopët na janë përzier (janë
bërë të ngjashme) e ne do të gjejmë të vërtetën
në dashtë All-llahu!
71. Ai tha: “Ai thotë
se ajo është lopë jo e lodhur duke lëruar tokën
as duke ujitur bimët, ajo është pa të meta dhe në
të nuk ka shenjë (ngjyrë tjetër)!” Ata thanë:
“E tash na e sqarove saktë dhe e therrën atë, e për
pak e lanë pa e kryer punën.
72. (Përkujtoni) Kur
e patët mbytur një njeri dhe u kundërshtuat mes veti për
te, e All-llahu është zbulues i asaj që e mbanit fshehtë.
73. E ne u thamë: “Mëshoni
atij (të vdekurit) me një pjesë të saj (të lopës
së therrur)!” Ja, kështu All-llahu ngjallë të vdekurit
dhe ua sqaron argumentet e veta, ashtu që të kuptoni.
74. Edhe pas (fakteve të
qarta) zemrat tuaja u bënë pasandej të forta si guri, e
edhe më të forta, sepse ka nga gurët prej të cilëve
gufojnë lumenj, e ka disa prej tyre që çahen dhe prej
tyre buron ujë, madje ka prej tyre që nga frika ndaj Zotit rrokullisen
tatëpjetë (nga maja e kodrës). All-llahu nuk është
i pakujdeshëm ndaj asaj që veproni ju.
75. A shpresoni se do t’u
besojnë ata juve (jehudët), kur dihet se një grup prej tyre
dëgjuan fjalët e All-llahut, edhe pse i kishin kuptuar, e duke
qenë të vetëdijshëm (ç’bënin) i ndryshuan
ato.
76. E kur takonin ata që
kishin besuar (muslimanët) thonin: “Ne kemi besuar! E kur veçoheshin
ata mes veti thonin: “A po ju tregoni atyre (muslimanëve) për
atë që All-llahu ua shpalli juve (në Tevrat rreth Muhammedit
a. s. ) që ata para Zotit tuaj të kenë argumente kundër
jush. A nuk jeni duke kuptuar.
77. A thua nuk e dinë
ata (jehuditë) se All-llahu e di atë çka e fshehin dhe
atë çka e publikojnë?
78. E ka disa prej tyre
që janë analfabetë, nuk e kuptojnë librin, por jetojnë
vetëm në shpresa, duke mos qenë të sigurt.
79. Është shkatërrim
për ata që me duart e veta e shkruajnë librin, e pastaj
thonë: “Ky është nga All-llahu!, e për të arritur
me te një fitim të paktë, pra është shkatërrim
i madh për ta çka shkruan duart e tyre dhe është
shkatërrim i madh për ta ajo çka fitojnë.
80. Ata edhe thanë:
“Neve nuk do të na kapë zjarri vetëm për disa ditë
të numëruara!” Thuaj: “A mos keni marrë prej All-llahut
ndonjë premtim, e All-llahu nuk e thyen premtimin e vet, ose jeni
duke thënë për All-llahun atë që nuk e dini?
81. Po, (do të ju kapë
zjarri) ai që bën keq dhe që e vërshojnë gabimet
e tij, ata janë banues të zjarrit, aty janë përgjithmonë.
82. E ata që besuan
dhe bënë vepra të mira, ata janë banues të Xhennetit,
aty janë përgjithmonë.
83. (përkujtoni) Kur
Ne morëm zotimin e bijve të Israilit; mos adhuroni tjetërkë,
përveç All-llahun, të silleni mirë ndaj prindërve,
ndaj të afërmëve, ndaj jetimëve, ndaj miskinëve
(të varfërve) dhe njerëzve u thuani fjalë të mira;
faleni namazin dhe jepeni zekatin, e pastaj ju e thyet zotimin dhe përveç
një pakice prej jush, ia kthyet shpinën zotimit.
84. Dhe kur morëm zotimin
tuaj që të mos derdhni gjakun tuaj, të mos dëboni vetën
tuaj nga vendi juaj, e ju e pranuat, ndaj dëshmonie.
85. Pastaj qe, ju jeni ata
që mbytni njëri-tjetrin, i dëboni disa prej jush nga vendi
i tyre duke bashkëpunuar kundër tyre si është mëkatë
e padrejtë, e nëse ata bien te ju në robëri, ju jepni
konpensim për (t’i liruar) ata, e dëbimi i tyre nga vendi është
i ndaluar për ju. A e besoni një pjesë të librit, e
tjetrën e mohoni? Ç’mund të jetë ndëshkimi ndaj
atij që punon ashtu prej jush, pos poshtërim në jetën
e kësaj bote, e në ditën e gjykimit ata hidhen në dënimin
më të ashpër. All-llahu nuk është i pakujdesshëm
ndaj asaj që veproni ju.
86. Të tillë janë
ata, që e vlerësuan jetën e kësaj bote mbi botën
tjetër, andaj atyre as nuk do tu lehtësohet dënimi, e as
që do të ndihmohen ata.
87. Ne i patëm dhënë
Musait librin dhe pas tij patëm dërguar shumë pejgamberë.
Isait, birit të Merjemës i dhamë argumente (mrekulli) dhe
e fuqizuam me (Xhibrilin) shpirtin e shenjtë. E saherë që
u erdhi ndonjë i dërguar me çka nuk u pëlqeu juve,
a nuk u bëtë kryelartë dhe disa prej tyre i përgënjeshtruat
e disa i mbytët?
88. E (jehuditë e kohës
së Muhammedit) thonë: “Zemrat tona janë në këllëf!”
Jo, por për shkak të mosbesimit të tyre, All-llahu i ka
mallkuar, andaj pak janë që besojnë (ose: pak send besojnë).
89. E kur u erdhi atyre
prej All-llahut libri (Kur’ani) që është vërtetues
i atij, që e kishin pranë, e që para se t’u vinte e kërkonin
ndihmën e tij kundër mosbesimtarëve, e mohuan atë (Muhammedin)
që e njihnin, kur u erdhi. Pra mallkimi i Allahut qoftë kundër
mosbesimtarëve!
90. E shëmtuar është
ajo për çka ata e shitën vetvetën. Atë që
e shpalli All-llahu të mos e besojnë nga zilia, për shkak
se All-llahu nga mirësia e Tij t’i shpallë atij që dëshiron
nga robët e vet. Andaj merituan zemërim mbi zemërim (gazep
mbi gazep). Mosbesmtarët kanë dënim që i poshtërson.
91. Dhe kur atyre u thuhet:
“Besoni atë që e shpalli All-llahu”, ata thonë: “Ne besojmë
atë që na u shpall neve”, kurse e mohojmë atë pas tij,
edhe pse është vërtetues i atij, që e kanë ata
dhe është i vërtet. Thuaj: “Nëse jeni besimtarë,
pse i mbytnit më parë pejgamberët e All-llahut?”
92. Juve u pat ardhur Musai
me argumente, por pas tij ju e adhuruat viçin, pra ju ishit mizorë.
93. (Përkujtoni) Kur
morëm premtimin tuaj dhe mbi ju ngritëm kodrën Tur, (u thamë)
merrni këtë që u dhamë seriozisht dhe dëgjoni
(respektoni). Ata thanë: “Dëgjuam (me vesh) e kundërshtuam”.
E për shkak të mosbesimit të tyre, adhurimi ndaj viçit
ishte përzier me gjak në zemrat e tyre. Thuaj: “Nëse jeni
besimtarë, besimi juaj është duke u udhëzuar keq”.
94. Thuaj: “Nëse bota
tjetër (Xhenneti) te All-llahu është vetëm për
ju, edhe për njerëzit e tjerë, nëse jeni të sinqert,
kërkone vdekjen (e shkoni më shpejtë).
95. E për shkak të
veprave të tyre (mëkateve), ata kurr nuk e dëshirojnë
atë. All-llahu di për zullumqarët.
96. Është e sigurtë
se njerëzit më lakmues për të jetuar, ti ke për
të gjetur ata (jehuditë), bile edhe më lakmues se idhujtarët.
Ndonjëri prej tyre dëshiron të jetojë njëmijë
vjet, por edhe sikur të jetojë, ajo (jeta e gjatë) nuk do
ta shpëtoj atë prej dënimit. All-llahu sheh çka veprojnë
ata.
97. Thuaj: Kush është
armik i Xhibrilit (është armik i All-llahut), e ai me urdhërin
e All-llahut e zbriti Kur’anin në zemrën tënde, që
është vërtetues i asaj që ishte më parë dhe
udhërrëfyes e përgëzues për besimtarët.
98. Kush është
armik i All-llahut, i engjëjve të Tij, i të dërguarve
të Tij, i Xhibrilit dhe i Mikailit (ai është mosbesimtarë),
All-llahu është pa dyshim armik i mosbesimtarëve.
99. Ne të kemi shpallur
ty (Muhammed) argumente të qarta dhe ato nuk i mohon askush, përveç
atyre që kanë dalë respektit.
100. (nuk besojnë argumentet
tona se) Saherë që ata kanë dhënë ndonjë
premtim, një grup prej tyre e hodhi atë, por shumica e tyre nuk
beson.
101. E kur u erdhi atyre
ndonjë i dërguar prej All-llahut, vërtetues i asaj që
kishin ata, një grup prej tyre të cilëve iu ishte dhënë
libri, e hodhi pas shpine librin e All-llahut, kinse nuk dinin (asgjë).
102. (E hodhën librin
e Zotit) E ndoqën atë që thonin djajt në kohën
e sundimit të Sulejmanit. Por Sulejmani nuk ishte i pafe, djajt ishin
të pafe, sepse u mësonin njerëzve magjinë. (Ndoqën)
Edhe atë që u zbriti në Babil dy engjëjve, Harutit
dhe Marutit. E ata të dy nuk i mësonin askujt (magjinë)
para se t’i thonin: “Ne jemi vetëm sprovë, pra mos u bën
i pa fe!” E, mësonin (njerëzit) prej atyre dyve atë (magji)
me çka ndanin burrin prej gruas së vet, por pa lejën e
All-llahut me atë askujt nuk mund t’i bënin dëm dhe ashtu
mësonin çka u sillte dëm e nuk u sillte dobi atyre. E
ata (jehuditë) e kanë ditur se ai që (hodhi librin) e zgjodhi
atë (magjinë), ai në botën tjetër nuk ka ndonjë
të drejtë (në mëshirën e Zotit). Po ta dinin,
ata se për ç’ka e shitën vetveten, ajo është
shumë e keqe.
103. E sikur të kishin
besuar ata dhe sikur të ishin ruajtur (prej mëkateve), po të
dinin, shpërblimi prej All-llahut do të ishte shumë më
i dobishëm.
104. O ju që keni besuar,
mos thuani: Raina - po thuani: Undhurna dhe respektoni! Mosbesimtarët
kanë dënim të dhëmbshëm.
105. As ata, ithtarët
e librit që nuk besuan, e as idhujtarët nuk duan që juve
të ju vijë ndonjë e mirë nga Zoti juaj. Mirëpo,
All-llahu me mëshirën e vet veçon atë që dëshiron,
All-llahu është Zot i mirësisë së madhe.
106. Ne nuk abrogojmë
(pezullojmë) asnjë nga argumentet tona, apo ta hedhim në
harresë e të mos sjellim edhe më të dobishëm se
ai, ose të ngjashëm me te. A nuk e ke ditur se All-llahu është
i plotfuqishëm për çdo send?
107. A nuk e ke ditur se
vetëm All-llahut i takon sundimi i qiejve e i tokës, dhe se pos
All-llahut nuk keni as mbrojtës as ndihmëtar.
108. A doni të pyetni
të dërguarin tuaj sikurse u pyet më parë Musai. Ai
që e ndërron besimin me mosbesimin, ai tanimë e ka humbur
rrugën e drejtë.
109. Shumë ithtarë
të librit (jehudi, krishterë), edhe pasiqë iu është
bërë e qartë e vërteta, nga vetë zilia e tyre
personale dëshiruan që pas besimit tuaj t’iu kthejnë në
mosbesimtarë, pra ju lini dhe largohuni prej tyre derisa All-llahu
ta sjellë urdhërin e vet. All-llahu ka mundësi për
çdo send.
110. Kryeni faljen (namazin)
dhe jepne Zeqatin, e çfardo të mirë që e përgatitni
për veten tuaj, atë e gjeni te All-llahu. S’ka dyshim All-llahu
përcjell çdo veprim tuajin.
111. Ata edhe thanë:
“Kurrsesi nuk ka për të hyrë kush në Xhennet, përveç
atij që është jehudi ose i krishterë! Ato janë
fantazi të tyre! Thuaju: “Sillni argumentin tuaj (çka thoni)
po qe se jeni të drejtë?
112. Nuk është
ashtu (si thonë ata), po ai që është dorëzuar
All-llahut dhe është bamirës, ai e ka shpërblimin e
vet te Zoti i tij, për ata nuk ka frikë, as nuk kanë pse
të mërziten.
113. Jehuditë thanë
se të krishterët nuk kanë të mbështetur në
asgjë (nuk kanë fe të vërtetë). Edhe të krishterët
thanë se jehudit nuk janë të mbështetur në asgjë,
e duke qenë se ata të dy palët e lexojnë librin. Po
kështu si thëniet e tyre, thanë edhe ata që nuk dinin
(idhujtarët për Muhammedin). Po në ditën e gjykimit
për atë që ata nuk pajtoheshin, All-llahu gjykon ndërmjet
tyre.
114. E kush mundet të
jetë më mizor se ai që në xhamitë e All-llahut
pengon të përmendet emri i Tij (të bëhet ibadet) dhe
përpiqet për shkatërrimin e tyre. Atyre ndryshe nuk u takoi
të hyjnë vetë në to, vetëm duke qenë rrespektues
(të tyre e jo rrënues). Ata në këtë jetë
kanë nënçmim e në botën tjetër dënim
të madh.
115. Të All-llahut
janë edhe (anët nga) lindja edhe perëndimi, dhe kahdo
që të ktheheni, aty është anë e All-llahut. Vërtetë,
All-llahu është i gjerë (në bujari) e i dijshëm.
116. Ata (ithtarët
e librit) thanë: “All-llahu ka fëmijë” I pastër
është Ai nga kjo e metë! E Tij është gjithçka
në qiej e në tokë, gjithçka i është nënshtruar
Atij.
117. Ai është
shpikës i qiejve e i tokës (pa kurrfarë modeli të mëparshëm)
e kur dëshiron diçka, ai vetëm i thotë: “Bëhu!”
në atë moment bëhet.
118. E ata që nuk dinë
(kurejshitët politeistë) thanë: “Përse të mos
na flasë neve All-llahu, ose të na vijë ndonjë argument!”
po kështu, thëniet e tyre në mënyrë të njëjtë
i patën përsëritur edhe ata që ishin para tyre. Të
njëjta janë zemrat e tyre. Ne tanimë sqaruam argumentet
për një popull që dëshiron të bindet.
119. Ne të dërguam
ty (o Muhammed a. s.) me të Vërtetën (Islamin), përgëzues
dhe nedhir (vërejtës, qortues, paralajmërues), e ti
nuk je përgjegjës për banuesit e Xhehennemit.
120. As jehuditë, e
as krishterët kurrë nuk do të jenë të kënaqur
me ty deri që të pasosh fenë e tyre. Thuaju: “Udhëzimi
i All-llahut është udhëzim i drejtë. E nëse pasiqë
të ka ardhur ty e vërteta shkon pas mendimeve të tyre, nuk
ka kush të ndihmojë e as të mbrojë nga All-llahu.
121. Atyre, të cilëve
u dhamë librin dhe të cilët e lexojnë drejtë ashtu
si është, ata e besojnë atë (Kur’anin). E ata që
e mohojnë atë, të tillët janë ata që dështuan
(në dynja e në ahiret).
122. O bijtë e israilit,
kujtoni të mirat e Mia që ua dhurova, që ju dallova mbi
njerëzit tjerë (të asaj kohe).
123. Dhe ruajuni një
ditë kur askush nuk do të mund ta ndihmojë tjetrin për
asnjë send, nuk pranohet prej askujt kompensim, nuk do t’i bëjë
dobi askujt ndonjë ndërmjetësim dhe as që do të
ndihmohen (mëkatarët).
124. Përkujto (O i
dërguar) kur Zoti i vet, Ibrahimin e provoi me disa obligime, e ai
i përmbushi ato, e Ai tha: “Unë po të bëj ty prijës
(imam) të njerëzimit!” Ai tha: “(bën o Zot) Edhe nga pasardhësit
e mi!” (Zoti) Tha: “Mirësinë Time nuk mund ta gëzojnë
mizorët!”
125. Dhe kur shtëpinë
(Qaben) e bëmë vendkthim dhe vendsigurie për njerëzit,
(u thamë) Vendin ku qëndroi Ibrahimi pranonie për vendfalje!
Ibrahimin dhe Ismailin i urdhëruam: ju të dy pastrone shtëpinë
Time për vizituesit, për ata që qëndrojnë aty
dhe për ata që falen aty.
126. Dhe kur Ibrahimi tha:
“Zoti im, bëje këtë një qytet sigurie dhe banorët
e tij, që besuan All-llahun dhe jetën tjetër, furnizoj me
lloje të frutave!” Ai (All-llahu) tha: “(e furnizoj) Edhe atij që
nuk besoi do t’ia mundësoj shfrytëzimin e frutave për një
kohë të shkurtër, e pastaj do ta shtyej në dënimin
e zjarrit, e sa përundim i shëmtuar është ai.
127. Edhe kur Ibrahimi dhe
Ismaili, duke i ngritur themelet e shtëpisë (Qabes luteshin):
“Zoti ynë, pranoje prej nesh, se me të vërtetë Ti je
që dëgjon dhe di!”
128. Zoti ynë, bëna
neve dyve besimtarë të sinqertë ndaj Teje dhe nga pasardhësit
tanë, njerëz të bindur ndaj Teje, na e mëso manasikun
(rregullat e adhurimit) dhe falna neve, vërtetë Ti je Falësi,
Mëshiruesi!”
129. Zoti ynë, dërgo
ndër ta, nga gjiu i tyre të dërguar që t’u lexojë
atyre ajetet Tua, t’u mësojë atyre librin dhe urtësinë,
e t’i pastroj (prej ndytësisë së idhujtarisë) ata.
S’ka dyshim se Ti je ngadhënjyesi, i dijshmi.
130. E kush largohet prej
fesë së Ibrahimit përveç atij që poshtron vetveten.
Ne atë e bëmë të zgjedhur në këtë botë,
kurse në botën tjetër ai është njëri prej
të lartëve.
131. Kur Zoti i vet atij
i tha: “Dorëzohu”! Ai tha: “Iu kam dorëzuar Zotit të gjithësisë”!
132. E Ibrahimi i porositi
bijtë e tij me këtë (fe), e edhe Jakubi, (u thanë)
“O bijtë e mi, All-llahu ua zgjodhi fenë (islame) juve, pra mos
vdisni ndryshe, por vetëm duke qenë muslimanë!”
133. A ishit ju (ithtarë
të librit) dëshmitarë kur Jakubit iu afrua vdekja, e ai
bijve të vet u tha: “Çka do të adhuroni pas meje”? Ata
thanë: “Do të adhurojmë Zotin (Ilah ) tënd, dhe Zotin
e prindërve tuaj: Ibrahimit, Ismailit, Is’hakut, Një të
Vetmin Zot dhe ne, vetëm Atij i jemi dorëzuar!”
134. Ai ishte një popull
që kaloi, atij i takoi ajo që fitoi, e juve u takon ajo që
fituat, prandaj ju nuk jeni përgjegjës për atë që
vepruan ata.
135. Ata (ithtarët
e librit) thanë: “Bëhuni jehudi ose të krishterë, e
gjeni rrugën e drejtë”! Thuaj: “jo, (asnjërën) por
fenë e drejtë të Ibrahimit që ai nuk ishte nga idhujtarët.
136. Ju (besimtarë)
thuani: “Ne i besuam All-llahut, atë që na u shpall neve, atë
që iu shpall Ibrahimit, Ismailit, Is’hakut, Jakubit dhe pasardhësve
(të Jakubit që ishin të ndarë në dymbedhjetë
kabile), atë që i është dhënë Musait, Isait
dhe atë që iu është dhënë nga Zoti i tyre
pejgamberëve, ne nuk bëjmë dallim në asnjërin
prej tyre dhe ne vetëm atij i jemi bindur.
137. Në qoftë
se ata besuan ashtu siç besuat ju ata vërtetë kanë
gjetur rrugën e drejtë, e nëse refuzojnë, atëherë
ata janë kundërshtarë (opozitë), po ty (Muhammed) kundër
tyre do të mjaftojë All-llahu. Ai është dëgjuesi,
i dijshmi.
138. (kjo fe jona është)
Njgyrosje e All-llahut, e kush ngjyros (me fe) më mirë se All-llahu?
Ne vetëm atë e adhurojmë.
139. Thuaj: “A doni të
grindeni me ne për All-llahun, e Ai është Zoti ynë
dhe Zoti juaj dhe ne kemi vepra (shpërblimin e veprave) tona, e ju
keni veprat tuaja. Por ne jemi (besimtarë) të sinqertë
ndaj Tij.
140. A pretendoni se Ibrahimi,
Ismaili, Is-haku, Jakubi dhe pasardhësit kanë qenë jehudi
ose të krishterë? Thuaj: “A e dini ju më mirë apo All-llahu?
Kush është më mizor se ai, që e ka dëshminë
e All-llahut pranë veti dhe e fshehë. All-llahu nuk është
i panjoftuar me veprimet tuaja”.
141. Ai ishte një popull
që shkoi, të cilit i takoi ajo që fitoi, e juve u takon
ajo që fituat, prandaj ju nuk jeni përgjegjës për atë
që ata vepruan.
142. Disa mendjelehtë
nga njerëzit do të thonë: “Çka i ktheu ata (muslimanët)
prej kiblës (drejtimit) në të cilin ishin ata (Kudsi)? Thuaj:
“Të All-llahut janë lindja dhe perëndimi, Ai e vë në
rrugën e drejtë atë që do”.
143. Disa ashtu (sikur u
udhëzuam në fenë islame) Ne u bëmë juve një
popull të drejtë (një mes të zgjedhur) për të
qenë ju dëshmitarë (në ditën e gjykimit) ndaj
njerëzve , dhe për të qenë i dërguari dëshmitar
ndaj jush. E kiblen nga e cila ti u drejtove nuk e bëmë për
tjetër, vetëm se për të provuar atë që shkon
pas të dërguarit, nga ai që kthehet prapa, ndonëse
kjo ka qenë vështirë (për disa), por jo edhe për
ata që All-llahu i drejtoi. All-llahu nuk është që
t’ua humbë besimin tuaj. S’ka dyshim se All-llahu është
shumë i butë dhe mëshirues ndaj njerëzve.
144. Ne shumë herë
po shohim kthimin e fytyrës tënde kah qielli, e Ne gjithqysh
do të drejtojmë ty në drejtim të një kibleje (Qabja)
që ti e do atë. Pra kthehu anës së xhamisë së
shenjtë (Qabes), dhe kudo që të jeni (o besimtarë)
kthehuni kah ajo anë. E atyre që u është dhuruar libri,
ata e dinë sigurisht se kjo (kthesë) është e vërtetë
nga Zoti i tyre. E All-llahut nuk mund t’i fshihet ajo që veprojnë
ata.
145. Po edhe sikur t’u sillshe
çdo lloj argumenti atyre që u është dhënë
libri, ata nuk pasojnë kiblen tënde, e as ti nuk do të pasosh
kiblen e tyre, po asnjëra palë nuk do ta pasojë kiblen e
tjetrës. E pas dijes, e cila të ka ardhur, po e zëmë
se ishe vënë pas dëshirave të tyre, atëherë
ti do të ishe mizor.
146. Atyre që u kemi
dhënë librin, ata e njohin ate (Muhammedin) siç i njohin
bijtë e vet, e një grup prej tyre edhe pse e dinë këtë,
janë duke e fshehur të vërtetën.
147. E vërteta është
nga Zoti yt, pra kurrsesi mos u bë nga ata që dyshojnë.
148. Secili (popull) ka
një anë, të cilës ai i kthehet, ju shpejtoni kah punët
e mbara, kudo që të jeni All-llahu ka për t’ju tubuar të
gjithëve, All-llahu ka fuqi për çdo send.
149. Kahdo që të
shkosh ktheje fytyrën tënde kah ana e xhamisë së shenjtë,
kjo është e vërtetë nga Zoti yt. All-llahu përcjell
gjithçka veproni ju.
150. Dhe kahdo që të
dalësh, ktheje fytyrën tënde kah ana e xhamisë së
shenjtë (Qabja) dhe kudo që të gjendeni ktheni fytyrat tuaja
kah ana e saj, ashtu që njerëzit mos të kenë argument
kundër jush, përveç atyre që janë mizorë
nga ata (që nga inati nuk pranojnë kurrfarë fakti), por
mos ia keni frikën atyre, frikësohuni prej Meje (e bëra
këtë) që të gjeni rrugën e drejtë dhe që
të plotësojë mirësinë Time ndaj jush.
151. (sikurse plotësova
mirësinë Time ndaj jush) Ashtu siç dërguam nga gjiu
i juaj të dërguar t’u lexojë ajetet Tona, t’ju pastrojë,
e t’ju mësojë librin dhe traditën, e edhe t’ju mësojë
atë që nuk e dinit.
152. Pra më kujtoni
Mua, Unë ju kujtoj juve, Më falënderoni e mos Më
mohoni.
153. O ju që keni besuar,
kërkoni ndihmë me durim e me të falur, se vërtetë
All-llahu është me durimtarët.
154. E për ata që
u mbytën në rrugën e All-llahut mos thoni: “Janë të
vdekur”, Jo, ata janë të gjallë, por ju nuk kuptoni.
155. Ne do t’ju sprovojmë
me ndonjë frikë, me uri, me ndonjë humbje nga pasuria e
nga jeta e edhe nga frytet, por ti përgëzoji durimtarët.
156. Të cilët,
kur i godet ndonjë e pakëndëshme thonë: “Ne jemi të
All-llahut dhe ne vetëm te Ai kthehemi!”
157. Të tillët
janë ata që kanë bekime prej Zotit të tyre dhe mëshirë
dhe të tillët janë ata të udhëzuarit.
158. “Safa” dhe “Merve”
janë nga shenjat (për adhurim) e All-llahut, e kush e mësyen
shtëpinë për haxh (Qaben për haxh), ose për umre
(vizitë jashtë kohës së haxhit), nuk është
mëkat për te t’i vizitojë ato dyja (të ece në
ato dy vende). E kush bën ndonjë të mirë nga vullneti
(jo obliguese), s’ka dyshim se All-llahu është shpërblyes
i gjithdijshëm.
159. Ata, të cilët
fshehin argmentet dhe faktet që Ne i shpallëm, e pasi që
ato ua sqaruam njerëzve në librin, të tillët i mallkon
All-llahu, i mallkojnë edhe ata që mallkojnë.
160. Përveç
atyre që pendohen, që përmirësohen dhe që u shpjegojnë
njerëzve, (të vërtetën), të tillëve ua pranoj
pendimin, se Unë pranoj shumë pendimin, jam mëshirues.
161. Ata, të cilët
mohuan dhe vdiqën si pabesimtarë, kundër tyre është
mallkimi i All-llahut, i engjëjve dhe i të gjithë njerëzve.
162. Ata përgjithmonë
janë aty (në zjarrë), as nuk u lehtësohet dënimi,
as nuk u jepet afat.
163. Zoti juaj (që
meriton adhurim) është një, All-llahu, nuk ka zot pos Atij
që është mëshirëplotë, gjithnjë mëshiron.
164. Është fakt
se në krijimin e qiejve e të tokës, në ndërrimin
e natës e të ditës, të anijes që lundron në
det që u sjell dobi njerëzve, në atë shi që e
lëshon All-llahu prej së larti e me të ngjall tokën
pas vdekjes së saj dhe përhapë në te nga çdo
lloj gjallese, në qarkullimin e erërave dhe reve të nënshtruara
mes qiellit e tokës, (në të gjitha këto), për
një popull që ka mend ka argumente.
165. E nga njerëzit
ka asish që në vend të All-llahut besojnë idhujt ,
që i duan (i madhërojnë) ata, sikur (që besimtarët
e vërtetë e duan) All-llahun, po dashuria e atyre që besuan
All-llahun është shumë më e fortë. E sikur që
dinin ata që bënë mizori se kur do ta shohin dënimin
(në botën tjetër), do të binden se e tërë
fuqia i takon vetëm All-llahut (e jo idhujve) dhe se All-llahu është
ndëshkues i rreptë.
166. Dhe (sikur të
shihnin) kur do të largohen ata që u prinin atyre që i ndiqnin
(paria largohet prej atyre që u shkuan pas), e të gjithë
e shohin dënimin dhe këputen lidhjet e tyre.
167. E Ata, të cilët
u patën shkuar pas do të thonë: “Ah, sikur të na lejohej
një kthim (në dynja) e të largohemi prej tyre (prijësve)
siç u larguan ata tash prej nesh!” Kështu All-llahu do t’ju
paraqesë veprat që janë dëshprim për ta, e ata
nuk kanë të dalë prej zjarrit.
168. O ju njerëz, hani
nga ajo që është në tokë e që është
e lejuar dhe e mirë, e mos shkoni hapave të djallit se ai është
armik i hapët i juaji.
169. Ai ju urdhëron
vetëm me të këqia e turpësi, dhe ju shtyen të
thoni për All-llahun atë që nuk e dini.
170. E kur u thuhet atyre
(idhujtarëve): “Pranoni atë që All-llahu e shpalli!” Ata
thonë: “Jo, ne ndjekim atë rrugë në të cilën
i gjetëm prindërit tanë!” Edhe sikur prindërit e tyre
të mos jenë udhëzuar në rrugën e drejtë (ata
do t’i pasonin)?”
171. Shembulli i (i thirrësit
të) atyre që nuk besuan është sikurse i atij (bariut)
që u lëshon britmë atyre (bagëtive) që nuk dëgjojnë
tjetër vetëm se britmë e zë (e nuk kuptojnë).
Ata janë të shurdhër, memecë e të verbër,
ata nuk kuptojnë.
172. O ju që besuat,
hani nga të mirat që u kemi dhënë, dhe falënderoni
All-llahun, nëse jeni që vetëm Atë e adhuroni.
173. (All-llahu) Ua ndaloi
juve vetëm të ngordhtën, gjakun, mishin e derrit dhe atë
që therret (ngritet zëri me te) jo në emër të
All-llahut. E kush shtrëngohet (të hajë nga këto) duke
mos tepruar, për të nuk është mëkat. Vërtetë
All-llahu falë, është mëshirues.
174. Ata që fshehin
nga libri atë që shpalli All-llahu dhe për te fitojnë
shumë të paktë, ata në barqet e tyre fusin vetëm
zjarr. Atyre All-llahu nuk do t’u flasë në ditën e gjykimit
dhe as nuk i shfajson ata, por për ta pason dënimi i rëndë
e i padurueshëm.
175. Ata janë që
në vend të udhëzimit e morën humbjen dhe dënimin
në vend të shpëtimit. Sa të durueshëm qenkan ata
ndaj zjarrit?
176. Atë (dënim)
për shkak se All-llahu e zbriti librin (Tevratin), me sqarim të
drejtë, e ata që bënë ndryshime në librin, janë
në një përçarje të largët nga e vërteta.
177. Nuk është
tërë e mira (e kufizuar) të ktheni fytyrat tuaja kah lindja
ose perëndimi, por mirësi e vërtetë është
ajo e atij që i beson All-llahut, ditës së gjykimit, engjëjve,
librit, lajmëtarëve dhe pasurinë që e do, ua
jep të afërmve, bonjakëve, të vërfërve, udhëtarëve,
lypësve dhe për lirimin e robërve, dhe ai që e fal
namazin, e jep zeqatin, dhe ata që kur premtojnë e zbatojnë,
dhe të durueshmit në skamje, në sëmundje dhe në
flakën e luftës. Të tillët janë ata të sinqertit
dhe të tillët janë ata të devotshmit.
178. O ju që besuat,
u është bërë obligim gjurmimi për dënim për
mbytje: i liri për të lirin, robi për robin, femra për
femrën. Kurse atij që i falet diçka nga vëllau i
vet atëherë ajo le të përcillët (e atij që
e fal) kuptueshëm dhe shpagimi (nga dorasi) atij le t’i bëhet
me të mirë. kjo është një lehtësim dhe mëshirë
prej Zotit tuaj. E kush tejkalon pas këtij (pajtim), ai ka një
dënim të idhët.
179. O ju të zotët
e mendjes, kjo masë e dënimit është jetë për
ju, ashtu që të ruheni (nga mbytja e njëri tjetrit).
180. Kur ndonjërit
prej jush i është afruar vdekja, nëse lë pasuri pas
vete, testamenti (vasijeti) për prindërit dhe për të
afërmit u është bërë juve obligim, por ashtu siç
është drejtë. Për ata që janë të devotshëm
kjo është detyrë që lypet kryer.
181. Kush bën ndryshimin
e tij pasi që ta ketë dëgjuar (ditur) atë, mëkati
për te u takon atyre që ndryshojnë. All-llahu dëgjon
dhe di.
182. E kush frikësohet
prej testamentuesit se gabimisht po largohet nga drejtësia, ose qëllimisht
do të bëjë mëkat, ai që bën pajtim ndërmjet
tyre, ai nuk ka mëkat. Vërtetë All-llahu shumë falë
dhe shumë mëshiron.
183. O ju që besuat,
agjërimi (saum ) u është bërë obligim sikurse
që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu
që të bëheni të devotshëm.
184. (jeni të obliguar
për) Ditë të caktuara, e kush është i sëmurë
prej jush ose është në udhëtim (e nuk agjëroi),
atëherë ai (le të agjërojë) më vonë
aq ditë. E ata që i rëndon ai (nuk mund të agjërojnë),
janë të obliguar për kompenzim, ushqim (ditor), i një
të varfëri ai që nga vullneti jep më tepër, ajo
është aqë më mirë për te. Mirëpo, po
që se dini, agjërimi është më i mirë për
ju.
185. (ato ditë të
numëruara janë) Muaji i Ramadanit që në te (filloi
të) shpallet Kur’ani, që është udhërëfyes
për njerëz dhe sqaruesi i rrugës së drejtë dhe
dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra). E kush e përjeton
prej jush këtë muaj, le të agjërojë, ndërsa
kush është i sëmurë ose në udhëtim, le të
agjërojë aqë ditë nga ditët e mëvonshme.
All-llahu me këtë dëshiron lehtësim për ju, e
nuk dëshiron vështërsim për ju. (të agjëroni
ditët e lëshuara më vonë) Që të plotësoni
numrin, të madhëroni All-llahun për atë se u udhëzoi
dhe që të falenderoni.
186. E kur robët e
Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem
lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata
drejt të udhëzuar, le të më përgjigjen ata Mua
dhe le të më besojnë Mua.
187. Natën e agjërimit
u është lejuar afrimi të gratë tuaja, ato janë
prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato. All-llahu e di se ju
e keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali gabimin.
Tash e tutje bashkohuni me to dhe kërkoni atë që ua ka caktuar
All-llahu dhe hani e pinin derisa qartë të dallohet peri i bardhë
nga peri i zi në agim, e pastaj agjërimin plotësojeni deri
në mbrëmje. E kur jeni të izoluar (në i’tikafë)
në xhamia, mos t’u afroheni atyre (për marëdhënie intime).
Këto janë dispozitat e All-llahut, pra mos i kundërshtoni.
Ja kështu, në këtë mënyrë All-llahu ua sqaron
njerëzve argumentet e veta që ata të ruhen.
188. Dhe mos e hani pasurinë
e njëri- tjetrit në mënyrë të palejuar, e as mos
u paraqitni me te (me ryshfet) te gjyakatësit për të grabitur
në mënyrë të padrejtë një pjesë të
pasurisë së njerëzve, kur ju e dini (se pa të drejtë
po e hani atë).
189. Të pyesin ty për
hënën e re (dhe fazat e saj) Thuaj: “Ato janë përcaktime
të kohës prë njerëzi dhe për haxh. Nuk është
mirësi të hyni nga mbrapa në shtëpitë por është
mirësi kush ruhet (nga të këqiat). Në shtëpia
hyni kah dyert e tyre dhe kinie frikë All-llahun që ashtu të
gjeni shpëtim.
190. Dhe luftoni në
rrugën e All-llahut kundër atyre që ju sulmojnë
e mos e teproni se All-llahu nuk i do ata që e teprojnë (e fillojnë
luftën).
191. Dhe luftoni ata kudo
që t’i zini, dëboni prej vendit ata sikurse ju përzuan ata
juve. Fitneja është më e rëndë se vrasja.
Mos i luftoni ata pranë xhamisë së shenjtë (Mesxhidul-Haram
) deri që ata t’ju luftojnë juve aty, e nëse ju sulmojnë,
atëherë sulmoni edhe ju ata. I këtillë është
ndëshkimi ndaj pabesimtarëve.
192. Dhe nëse heqin
dorë, pra All-llahu është Mëkatfalësi, Mëshiruesi.
193. Vritni ata derisa të
zhduket fitneja dhe të aplikohet feja vetëm për All-llahun.
E në qoftë se ndalen (nga propaganda dhe lufta), atëherë
lereni armiqësinë, përveç atyre që janë
zullumqarë.
194. Muaji i shenjtë
( i sivjetit) është për muajin e shenjtë (të vjetit),
e shenjtëritë (shkelja e tyre) janë masë ndëshkuese.
Pra, kush ju sulmon juve, kthenia sulmin atij edhe ju po në atë
masë dhe kini frikë nga All-llahu e ta dini se All-llahu është
me të devotshmit.
195. Dhe jepni për
një rrugë të All-llahut e mos hidhni veten në rrezik
dhe bëni mirë, se me të vërtetë All-llahu i do
bamirësit.
196. E kryenie haxhin dhe
umrën për hir të All-llahut, po në qoftë se pengoheni,
atëherë (therrni për kurban) çka t’ju vijë më
lehtë prej kurbanëve, e mos i rruani kokat tuaja derisa të
arrijë kurbani vendin e caktuar. Po kush është prej jush
i sëmurë ose ka mundim koke (e rruhet para kohe) kompensim është:
agjërim, sadaka ose kurban. E kur jeni të sigurt, ai që
bënë umrën para haxhit (duhet therrë) një kurban
që i vjen më lehtë, mirëpo nëse nuk ka, le të
agjëroj tri ditë gjatë haxhit e shtatë ditë kur
të ktheheni, këto jeni dhjetë ditë të plota. Ky
është rregull për ata që nuk kanë familjen pranë
xhamisë së shenjtë. Pra kinie dro All-llahun dhe dine se
All-llahu është ndëshkues i rreptë.
197. Haxhi është
në muajt e caktuar e kush bën (ia fillon të zbatojë)
haxhin në këta muaj, nuk duhet afruar gruas, nuk bën
të merr nëpër këmbë dispozitat e sheriatit, as
nuk duhet shkaktuar grindje. All-llahu di për atë që e punoni
nga e mira. Dhe përgatituni me furnizim (për rrugë), e furnizimi
më i mirë është devotshmëria, e ju të zotët
e mendjes keni dronë Time.
198. Nuk është
mëkat për ju të kërkoni begati nga Zoti juaj (të
bëni ndonjë tregti gjatë haxhit). E kur të derdheni
(hiqeni) prej Arafatit , përmendeni All-llahun në vend të
shenjtë (Muzdelife) , përmendeni Atë, ashtu si u ka udhëzuar
Ai, sepse më parë ishit të humbur.
199. Pastaj zdirgjuni andej
kah zdirgjen njerëzit, kërkoni All-llahut falje, se All-llahu
fal e është mëshirues.
200. E kur t’i kryeni detyrat
tuaja, përmendeni All-llahun sikurse i përkujtoni prindërit
tuaj, bile përmendeni edhe më fortë. Ka disa prej njerëzve
që thonë: “Zoti ynë, na jep Ti neve në këtë
botë!” për të nuk ka asgjë në botën tjetër.
201. E, ka prej tyre asish
që thonë: “Zoti ynë na jep të mira në këtë
jetë, të mira edhe në botën tjetër, dhe na ruaj
prej dënimit me zjarr!”
202. Të tillët
e kanë shpërblimin nga ajo që e fituan. All-llahu është
i shpejtë në llogari.
203. All-llahun përmendeni
në ditët e caktuara (në ditët e bajramit). Kush
ngutet (të largohet prej Mines) për dy ditë, nuk bën
mëkat, po edhe ai që e shtyen (edhe për një ditë)
nuk bënë mëkat, këto rregulla janë për atë
që don të jetë i përpikët. Pra, kini kujdes All-llahun
dhe dine se ju, te Ai tuboheni.
204. Ka ndonjë nga
njerëzit që fjala e tij të mahnit, por vetëm në
këtë botë (pse në botën tjetër gjykon Ai
që e di të fshehtat), dhe për atë që ka në
zemrën e tij, e paraqet All-llahun dëshmues, e në realitet
ai është kundërshtari më i rreptë.
205. E posa të kthehet,
ai në tokë vepron të bëjë shkatërrim në
te, të asgjësojë të korrat (mbjelljet) dhe gjallesat.
E All-llahu nuk e do çrregullimin (fesadin).
206. Dhe kur i thuet atij:
“Kij frikë All-llahun!”, atë e kap eufori për punë
mëkati. Shtrat i shëmtuar është ai që i takon
atij (Xhehennemi).
207. Ka nga njerëzit,
i cili për hirë të All-llahut e flijojnë vetveten,
e edhe All-llahu është shumë i mëshirshëm për
robtë e vet.
208. O ju që besuat,
hyni në islamizmin e tërësishëm (Përqafoni fenë
islame në tërësi), e mos ndiqni rrugën e djallit, sepse
ai është armik i juaji i hapët.
209. E nëse devijoni
pasi u kanë ardhur argumentet e qarta, ta dini pra se All-llahu është
i plotëfuqishëm, i vetëdijshëm.
210. Ata nuk janë duke
pritur tjetër, por vetëm t’u vijë All-llahu (urdhëri
i All-llahut në ditën e gjykimit) nën hije të reve,
(t’u vijnë) engjëjt dhe çështja të jetë
e kryer (kush për Xhennet e kush për Xhehennem). Vetëm te
All-llahu është fundi i të gjitha çështjeve.
211. Pyeti bijtë e
Israilit, se sa argumente të çarta u kemi dhënë atyre
(dhe nuk besuan). E kush e ndërron të mirën e All-llahut
pasi që t’i ka ardhur ajo, s’ka dyshim se ndëshkimi i All-llahut
është i ashpër. 212. Atyre që nuk besuan, u është
bërë e hijshme jeta e kësaj bote dhe bëjnë tallje
me ata që besuan. Po ata që u ruajtën (besimtarët)
në ditën e kijametit. All-llahu i jep (shpërblim) pa masë
atij që e do.
213. Njerëzit ishin
një popull (të fesë së natyrshme islame) e (kur u përçanë)
All-llahu dërgoi pejgamberët përgëzues dhe qortues,
dhe atyre Ai u zbriti edhe librin me fakte të sakta për të
gjykuar në atë që u kundërshtuan vetëm ata që
kishin libër (ithëtarët e librit). E përpos atyre që
iu kishte dhënë ai (libri) dhe u kishin ardhur argumente të
qarta, nuk kundërshtoi kush në te (në librin), po edhe atë
(kundërshtim e bënë), nga zilia ndërmjet tyre, mirëpo
All-llahu me mëshirën e Tij i udhëzoi ata që besuan
te e vërteta e asaj për çka ishin kundërshtuar. All-llahu
e vënë në rrugë të drejtë atë që
dëshiron.
214. Po ju menduat se do
të hyni në Xhennet, pa u provuar edhe ju me shembullin e atyre
që ishin para jush, të cilët i patën goditur skamjet
e vuajtjet dhe qenë tronditur, sa që i dërguari thoshte,
e me te edhe ata që kishin besuar: “Kur do të jetë ndihma
e All-llahut?” Ja (u erdhi ndihma) vërtetë ndihma e All-llahut
është afër!”
215. Të pyesin se çdo
të japin. Thuaj: “Atë që jepni për të afërmit,
për bonjakët, për të varfërit, për gurbetçinjtë.
E çdo të mirë që punoni, s’ka dyshim se All-llahu
e di.
216. Juve u është
bërë obligim kitali (xhihadi) , ndonëse ju e urreni atë.
Por mund që ju ta urreni një send, e ai është shumë
i dobishëm për ju, dhe mund që ju ta doni një send,
e ai është dëm për ju. All-llahu di, e ju nuk dini.
217. Të pyesin për
luftën në muajin e shenjtë, thuaj: “Lufta në te është
e madhe (mëkat i madh) , por pengimi nga rruga e All-llahut, mosbesimi
ndaj Tij, pengimi nga xhamia e shenjtë (Qabja) dhe dëbimi i banorëve
të saj nga ajo, janë mëkate edhe më të mëdha
te All-llahu. E fitneja është edhe më e madhe se mbytja.
Ata do t’u luftojnë juve vazhdimisht për t’ju zbrapsur, nëse
munden, nga feja juaj. E kush zbrapset prej jush nga feja e tij dhe vdes
si pabesimtar, ata i kanë zhdukur veprat e veta në këtë
jetë dhe në jetën tjetër. Të tillët janë
banorë të zjarrit dhe në të do të qëndrojnë
përjetshëm.
218. Ata të cilët
besuan, ata që u shpërngulën dhe luftuan në rrugën
e All-llahut, ata meritojnë të shpresojnë në mëshirën
e Tij. All-llahu falë shumë dhe është mëshirues.
219. Të pyesin ty për
verën dhe bixhozin . Thuaj: “Që të dyja janë mëkat
i madh, e ka edhe dobi në to (të pakta) për njerëz,
por dëmi i tyre është më i madh se dobia e tyre. Të
pyesin ty edhe se ç’do të japin. Thuaj: “Tepricën!” Kështu
ua sqaron All-llahu juve argumentet ashtu që të mendoni (çka
është mirë e çka është keq).
220. (të mendoni) Për
këtë botë dhe për botën tjetër. Dhe të
pyesin ty për bonjakët. Thuaj: “Po t’i ndihmoni në punët
e tyre është më mirë, e nëse i përzieni (pasurin
e tyre me tuajën), ata janë vëllezërit tuaj. All-llahu
di të dallojë qëllimkeqin nga qëllimmiri. E sikur të
dëshironte All-llahu do t’ju rëndojë. All-llahu është
më i fuqishëm, më i urti.
221. Mos u martoni me idhujtare
deri që ato të besojnë (Zotin). Një robëresh besimtare
është më e vlefshme se një idhujtare, edhe nëse
ajo (idhujtarja) ju mahnitë. Mos u martoni as me idhujtarë
deri që ata të besojnë (Zotin). Një rob besimtar është
më i vlefshëm se idhujtari edhe nëse ai ju mahnit. Ata ju
ftojnë për në zjarr, e All-llahu me mëshirën e
vet ju fton për në Xhennet, për në shpëtim dhe
u sqaron njerëzve argumentet e veta, ashtu që ata të përkujtojnë.
222. Të pyesin ty për
menstruacionin (hajdin). Thuaj: “Ajo është gjendje e neveritur,
andaj largohuni prej grave gjatë menstruacionit dhe mos iu afroni
atyre (për marëdhënie) derisa të pastrohen. E kur të
pastrohen, atëherë afrohuni atyre ashtu siç u ka lejuar
All-llahu. All-llahu i do ata që pendohen, dhe ata që ruhen prej
punëve të ndyta e të neveritshme.
223. Gratë tuaja janë
vendmbjellje e juaj, afrohuni vendmbjelljes suaj si të dëshironi,
por përgatitni për vetën tuaj, dhe kinie frikë All-llahu,
e ta dini se fundi juaj është te Ai, e besimtarëve jepu
myzhde.
224. E mos e bëni All-llahun
peng të betimeve tuaja (kur betoheni në Te), kur doni të
bëni vepra të mira, të silleni mirë dhe të bëni
pajtim ndërmjet njerëzve. All-llahu dëgjon të gjitha
dhe i di.
225. All-llahu nuk ju merr
në përgjegjësi për betimet tuaja të paqëllimta,
por ju merr për ato që i bëni qëllimisht me gjithë
zemër. All-llahu është i butë dhe falë shumë.
226. Ata që betohen
se do të largohen prej grave të tyre (të mos bëjnë
kontakt me to), afati i pritjes është katër muaj. Në
qoftë se kthehen ata (heqin dorë nga betimi), s’ka dyshim All-llahu
bën falje dhe mëshiron.
227. E në qoftë
se ata kanë vendosur për shkurorëzim, All-llahu dëgjon
(fjalët e tyre) i di (qëllimet e tyre).
228. E ato gra që janë
shkurorëzuar janë të obliguara të presin tri menstruacione.
Nëse ato i besojnë All-llahut dhe ditës së mbramë,
atyre nuk u lejohet të fshehin atë që All-llahu krijoi në
mitrat e tyre. E burrat e tyre kanë më shumë të drejta
që gjatë asaj kohe, nëse duan pajtim, t’i rikthejnë
ato. Edhe atyre (grave) u takon e drejta sikurse edhe përgjegjësia
në bashkëshortësi, e burrave u takon një përparësi
ndaj tyre. All-llahu është i gjithfuqishëm, i urtië.
229. Lëshimi (pas së
cilit mund të bëhet rikthimi) është dy herë, e
(pastaj) ose jetë e njerëzishme (bashkëshortore) ose shkurorëzim
me mirëkuptim. E juve (burrave) nuk u lejohet t’u merrni asnjë
send nga ajo që u keni dhuruar (si niqah), vetëm nëse që
të dy frikësoheni se nuk do të mund t’i ruajnë dispozitat
e All-llahut (në bashkëshortësi). E nëse keni frikë
se ata të dy nuk do të mund t’i ruajnë dispozitat e All-llahut,
atëherë për atë, me çka ajo bën kompensim
për shkurorëzim (hule) , për ata të dy nuk ka mëkate.
Këto janë dispozita të All-llahut, pra mos i kundërshtoni,
sepse kush i tejkalon dispozitat e All-llahut, pikërisht të tillët
janë zullumqarët.
230. E në qoftë
se ai (burri) e lëshon atë (për herë të tretë),
pas atij (lëshimi) nuk lejohet më derisa të martohet ajo
për një burrë tjetër. E nëse ai (burri i dytë)
e lëshon atë, atëherë për ata dy, po qe se mendojnë
se do t’i zbatojnë dispozitat e All-llahut, nuk ka pengesë të
rikthehen (në bashkëshortësi). Këto janë dispozita
të All-llahut që ia sqaron një populli që kupton.
231. E kur t’i keni lëshuar
gratë dhe ato i afrohen afatit të tyre, atëherë ose
mbani si duhet, ose i lëni si duhet (të kryejnë fatin),
e mos i mbani sa për t’i dëmtuar, e të bëheni të
padrejtë. E kush bën atë, ai e ka dëmtuar vetveten.
Dispozitat e All-llahut mos i merrni për shaka. Përkujtoni të
mirat e All-llahut, ndaj jush edhe atë që ju shpalli Kur’ani
dhe dispozitat e sheriatit me të cilat ju udhëzon, dhe keni frikë
All-llahun e dine se All-llahu është i gjithdijshëm për
çdo send.
232. Dhe kur i lëshoni
gratë, e ato e përmbushin afatin e tyre (të pritjes), nëse
pëlqejnë mes vete ashtu si kërkojnë rregullat, mos
i pengoni që të martohen për burrat e tyre. Me këtë
këshillohet ai që prej jush e beson All-llahun dhe botën
tjetër, kjo është më e dobishme për ju, më
e pastër, se All-llahu e di, e ju nuk e dini.
233. Nënat, ato që
duan ta plotësojnë gjidhënien, janë të obliguara
t’u japin gji fëmijëve të vet dy vjet të plota. I ati
i fëmijës është i obliguar për furnizim dhe veshmbathjen
e tyre (gruas) ashtu si është rregulli. Askush nuk ngarkohet
më tepër, vetëm aq sa ka mundësin e tij. Asnjë
nën nuk bën të dëmtohet me fëmijën e saj,
e as babai me fëmijën e tij. Po ashtu është i obliguar
edhe trashëgimtari (i fëmijës). E nëse pas një
konsultimi dhe pëlqimi (prindërit) shfaqin dëshirën
për ndërprerjen (më heret) e gjinit, nuk është
ndonjë mëkat për ta. Nëse ju baballarët) për
fëmijën tuaj dëshironi gjidhënëse tjetër
me kusht që pagesën t’ia bëni në mënyrë të
duhur, nuk është ndonjë mëkat. Kini frikë nga
All-llahu dhe dine se All-llahu sheh çka punoni.
234. E ata që vdesin
dhe lënë gra pas vete, ato (gratë) presin katër muaj
e dhjetë ditë. E kur ta kryejnë ato afatin e tyre, nuk është
mëkat për ju (familja kujdestare) për atë që bëjnë
ato në mënyrë të njerëzishme më veten e tyre.
All-llahu hollësisht e di çka veproni.
235. Paraqitja juaj për
martesë ndaj grave (që kanë kryer afatin e tyre), në
mënyrë të tërthortë, ose mbajtja fshehtë
në veten tuaj, nuk është mëkat për ju. All-llahu
e di se ju do t’ua përmendni atyre (dëshirën për martesë),
por kursesi mos u premtoni atyre fshehtazi (diç tjetër), përpos
t’u thoni fjalë të lejuara. Dhe mos vendosni lidhjen e kurorës
derisa të përfundojë afati i caktuar. Ta dini se All-llahu
e di çka fshehni në vete, pra kini frikë prej Atij, dhe
dine se All-llahu shumë falë është i butë.
236. Nuk është
mëkat për ju nëse i lëshoni gratë pa pasur kontakt
(martesë) me to dhe para se t’u caktoni atyre ndonjë caktim (kurorë-nikah),
po pajisni ato (me ndonjë pajisje), pasaniku sipas mundësisë
së tij dhe i varfëri sipas mundësisë së tij. Një
pajisje e zakonshme është obligim për bëmirësit.
237. E nëse i lëshoni
ato para se të kontaktoni, por u keni pas caktuar atyre një caktim
(kurorës), atëherë duhet t’u jepni gjysmën e asaj që
e keni caktuar, përveç nëse ju falin ose ju falë
ai në duart e të cilit është lidhja e kurorës.
E të falni (burra ose gra) është më afër devotshmërisë,
e mos e harroni bamirësinë ndërmjet jush. Vërtetë,
All-llahu sheh atë që veproni.
238. Vazhdoni rregullisht
namazet (faljet), e edhe atë namazin e mesëm , dhe ndaj All-llahut
të jeni respektues (në namaze).
239. E nëse këni
frikë (nga armiku), atëherë fauni duke ecur ose duke kaloruar
, por kur të jeni të siguruar, përkujtoni (me namaz) All-llahun
ashtu si u mësoi Ai për atë që ju nuk dinit.
240. Ata që vdesin
nga mesi i juaj dhe lënë pas vete gra, le të testamentojnë
(lënë porosi) për gratë e tyre, furnizimin për
një vjet, duke mos i nxjerrë prej shtëpisë. E nëse
(me dëshirën e vet) dalin, nuk është mëkat për
ju për atë punë të lejueshme që bëjnë
ato me vetveten. All-llahu është më i fuqishmi, më
i dituri.
241. Për të devotshmit
është obligim që edhe për gratë e lëshuara
të bëjnë një furnizim të zakonshëm.
242. Kështu, që
t’i kuptoni, All-llahu ua shpjegon argumentet e veta.
243. A nuk di për ata,
të cilët nga frika prej vdekjes u larguan prej atëdheut
të vet, e të cilët ishin me mijëra, e All-llahu atyre
u tha: “Vdisni!” (ata vdiqën) Pastaj i ngjalli. All-llahu është
shumë bamirës për njerëz, por shumica e njerëzve
nuk janë mirënjohës.
244. Luftoni për hirë
të All-llahut, etë dini se All-llahu dëgjon, di.
245. Kush është
ai që i huazon All-llahut një hua të mirë, e Ai t’ia
shtojë atij shumëfish Atë? All-llahu shtrëngon (varfëron)
dhe çliron (begaton) dhe kthimi juaj është vetëm
te Ai.
246. A nuk ke marrë
vesh për parinë e bijëve të israilit pas Musait? Kur
i patën thënë një të dërguarit të tyre
(Shem’unit): “Cakto për neve një sundues e të luftojmë
në rrugën e All-llahut!” Ai (pejgamberi) tha: “A mund të
ndodhë që nëse lufta u bëhet obligim ju të mos
luftoni!” ata thanë: “E ç’kemi ne që të mos luftojmë
në rrugën e All-llahut, kur dihet se ne jemi dëbuar nga
atdheu dhe bijt tanë?” E kur u obliguan me luftë, përveç
një pakice prej tyre, ata u zbrapën. All-llahu është
i njohur për punët e zullumqarëve.
247. Pejgamberi i tyre u
tha: “All-llahu caktoi sundues tuajin Talutin” Ata thanë: “Si mund
të jetë ai sundues yni, kur ne kemi më shumë meritë
se ai për sundim, madje ai edhe nuk është i pasur? Ai tha:
“All-llahu zgjodhi atë sundues tuajin dhe e pajisi me dituri të
gjerë e me fuqi trupore!” All-llahu ia jep sundimin e vet atij që
do, All-llahu është dhurues i madh, i dijshëm.
248. Lajmëtari i tyre
u tha: “Shenjë e sundimit të tij është që t’ju
sjellë arkën, që e bartin engjëjt, dhe që në
te gjeni qetësim (shpirtëror - Sekine) nga Zoti juaj e,
edhe diçka që ka mbetur nga thesari i familjes së Musait
dhe Harunit. S’ka dyshim se ky, po qe se jeni besimtarë, është
një fakt për ju”.
249. E kur doli (prej qytetit)
Taluti me ushtrinë, tha: “All-llahu do t’ju sprovojë me një
lumë, e ai që pi prej atij, ai nuk është me mua, e
kush nuk shijon atë, ai është me mua, përveç
atij që me dorën e vet e pi një grusht?” Mirëpo, me
përjashtim të një pakice prej tyre, të tjerët
pinë nga ai. E kur e kaloi ai (taluti) atë së bashku me
te edhe ata që ishin besimtarë thanë: “Ne sot nuk kemi fuqi
kundër Xhalutit dhe ushtrisë së tij!” Po ata që ishin
të bindur se do ta takonin All-llahun thanë: “Sa e sa grupe të
vogla me dëshirën e All-llahut kanë triumfuar ndaj grupeve
të mëdha!” All-llahu është me durimtarët.
250. E kur dualën përballë
Xhalutit dhe ushtrisë së tij, thanë: “Zoti ynë! na
dhuro durim! na i përforco këmbët tona dhe na ndihmo kundër
pabesimtarëve!
251. Me ndihmën e All-llahut
i thyen ata, e Davudi e mbyti Xhalutin dhe All-llahu i dha atij (Davudit)
sundimin dhe hikmetin (urtësinë, nubuwetin ) dhe e mësoi
atë për çdo gjë që deshi. Dhe sikur All-llahu
të mos i mbronte njerëzit me disa prej disa të tjerëve,
do të shkatërrohej toka, po All-llahu është bamirës
i madh ndaj njerëzimit.
252. Këta janë
argumente të All-llahut, po t’i lexojmë ty me saktësi, e
s’ka dyshim se ti (Muhammed) je prej të dërguarve.
253. Këta (për
të cilët të rrëfyem) janë të dërguarit,
disa prej tyre i dalluam nga të tjerët, prej tyre pati që
All-llahu u foli, disa i ngriti në shkallë më të lartë,
Isait, birit të Merjemës i dhamë argumente dhe e përfocuam
me shpirtin e shenjtë (Xhibrilin). E sikur të donte All-llahu,
nuk do të mbyteshin ndërmjet vete ata (populli) që ishin
pas tyre, pasi që atyre u patën zbritur argumentet, por ata megjithatë
u përçanë. E pati prej tyre që besuan dhe pati të
tillë që nuk besuan,e sikur të dëshironte All-llahu
ata nuk do të mbyteshin, por All-llahu punon çka dëshiron.
254. O ju që keni besuar,
para se të vijë një ditë kur nuk do të ketë
as shitblerje, as miqësi, e as ndërmjetësi, jepni nga ajo
me çka Ne u furnizuam juve. Pabesimtarët janë mizorë.
255. All-llahu - s’ka zot
pos Tij. I Gjalli, Vigjiluesi. Nuk e ze të koturit, e as gjumi. E
Tija është ç’ka në qiej dhe ç’ka në tokë.
Kush mund të ndërmjetësojë te Ai, pos me lejën
e Tij? Ai e di se ç’po u ndodhë dhe ç’do t’u ndodhë.
Dhe asgjë nga dija e Tij nuk mund të përvetësojnë,
pos sa të dojë Ai. Ndërsa pushteti i Tij përfshin
qiejt dhe tokën. E nuk lodhet duke i ruajtur (mirëmbajtur), ngase
Ai është i Larti, Madhështori. (Ky ajet quhet edhe “Ajetul-Kursij”)
256. Në fe nuk ka dhunë.
Është sqaruar e vërteta nga e kota. E kush nuk i beson tagutët
, e i beson All-llahut, ai është kapur për lidhjen më
të fortë, e cila nuk ka këputje. All-llahu është
dëgjues i dijshëm.
257. All-llahu është
mbikëqyrës i atyre që besuan, i nxjerr ata prej errësirave
në dritë. E kujdestarë të atyre që nuk besuan
janë djajtë që i nxjerrin ata prej drite e i hudhin në
errësira. Ata janë banues të zjarrit, ku do të qëndrojnë
përgjithmonë.
258. A nuk ke arritur të
dijsh për atë që përse All-llahu i kishte dhënë
pushtet, ai (Nemrudi) polemizoi me Ibrahimin rreth Zotit të tij. Kur
Ibrahimi tha: “Zoti im është Ai që jep jetë dhe vdekje!”
Ai tha: “Edhe unë jep jetë dhe vdekje!” Ibrahimi tha: “Zoti im
e sjell diellin nga lindja, sille pra ti atë nga perëndimi?”
Atëherë ai që nuk besoi mbeti i hutuar. All-llahu shpie
në rrugë të drejtë popullin mizor.
259. Ose (nuk je i njohur)
me shembullin e atij që kaloi pranë një fshati që ishte
rrënuar në kulmet e tij, e tha: “Si e ngjallë All-llahu
këtë pas shkatërrimit të tij?” e All-llahu e bëri
të vdekur atë (pyetësin - Uzejrin) njëqind vjet, pastaj
e ringjalli dhe i tha: “Sa qëndrove (i vdekur)?” Ai tha: “Një
ditë, ose një pjesë të ditës!” Ai (All-llahu)
Tha:”Jo, por ke ndejtur (i vdekur) njëqind vjet, shikoje ushqimin
dhe pijen tënde si nuk është prishur, e shikoje edhe gomarin
tënd (si i janë shkapërderdhur eshtrat). E për të
bërë ty argument për njerëzit (bëmë këtë
sprovë), shiko se si i kombinojmë eshtrat e pastaj i veshim me
mish. E kur iu bë e qartë atij tha: “U binda se me të vërtetë
All-llahu ka mundësi për çdo send!”
260. “Përkujto kur
Ibrahimi tha: “Zoti im, më mundëso të shoh se si i ngjallë
të vdekurit?” Ai (Zoti) tha: “A nuk beson?” Ai (Ibrahimi) tha: “Po,
por desha që zemra e ime të ngopet (bindje)!” Ai (Zoti) tha:
“Merri katër shpezë pranë vete (therri e copëtoji),
e pastaj në çdo kodër vëne nga një pjesë
të tyre, mandej thirri ato, do të vijnë ty shpejt, e dije
se All-llahu është i Gjithfuqishmi, i Urti. ”
261. Shembulli i pasurisë
së atyre që e japin në rrugën e All-llahut është
si një kokërr prej të cilës mbijnë shtatë
kallinj, ndërsa në secilin kalli ka nga njëqind kokrra.
All-llahu ia shumëfishon (shpërblimin) atij që dëshiron,
All-llahu është Bujar i Madh, i di qëllimet.
262. Ata që për
hir të All-llahut e japin pasurinë e tyre, e pastaj atë
që e dhanë nuk e përcjellin me të përmendur e
me mburrje, ata e kanë shpërblimin e vet të Zoti i tyre,
për ta nuk ka frikë, ata as që do të brengosen.
263. Një fjalë
e mirë dhe një lehtësim (që i bëhet lypësit)
është më e mirë se një lëmoshë që
përcillet me të keqe. All-llahu nuk ka nevojë për askë,
është i Butë.
264. O ju që besuat,
mos i prishni lëmoshat tuaja me të krenuar e me ofendim siç
bën ai që ia jep pasurinë e vet sa par sy e faqe të
njerëzve, e nuk beson All-llahun dhe botën tjetër. Shembulli
i tij është si një gur i madh e i lëmuar bmi të
cilin ka pak dhe, e kur e godet atë një shi i madh e lë
të zhveshur (lakuriq). Ata (formalistët) nuk arrijnë asgjë
nga ajo që punuan. All-llahu nuk udhëzon popullin pabesimtar.
265. E shembulli i atyre
që pasurinë e vet e japin nga bindja e tyre e duke kërkuar
kënaqësinë e All-llahut, i përngjan një kopshti
në një rrafshnaltë që i bie shi i madh, e ai jep fruta
të dyfishtë. Po edhe nëse nuk i bie shi i madh, i bie një
rigë (që i mjafton). All-llahu sheh atë që veproni.
266. A dëshiron ndonjëri
prej jush ndonjë kopsht me hurma e rrush në të cilin rrjedhin
lumenj, në të cilin ka nga të gjitha frutet, e atë
(pronarin e kopshtit) ta ketë kapur pleqëria dhe ai të ketë
pasardhës të mitur, e atë (kopshtin) ta godasë ndonjë
stuhi me zjarr e ta djegë. Kështu All-llahu jua sqaron argumentet
që të mendoni.
267. O ju që besuat,
jepni nga më e mira e asaj që e fituat dhe nga ajo që ju
dhamë prej tokës, e mos nxitoni ta jepni atë më të
pavlefshmen nga ajo, e që ju nuk do ta pranonit për vete pos
symbyllas. Dhe dijeni se All-llahu nuk ka nevojë për ju, ngase
është i Madhëruar.
268. Djalli ju frikëson
me varfëri dhe ju urdhëron për të këqija, e All-llahu
ju garanton falje (mëkatesh) e begati; All-llahu është Dhurues
i Madh, i Dijshëm.
269. Ai ia dhuron hikmetin
atij që do, e kujt i është dhënë hikmeti, i është
dhënë mirësi e shumtë, por nuk përkujtohet askush
pos të mençurve.
270. All-llahu di për
atë që e keni dhënë nga pasuria ose keni zbatuar ndonjë
premtim (nedhër), e për mëkatarët nuk ka ndonjë
ndihmës.
271. Nëse lëmoshat
i jepni haptazi, ajo është mirë, por nëse ato ua jepni
të varfërve fshehurazi, ajo është edhe më e mirë
për ju dhe Ai ua largon të këqiat. All-llahu është
i njohur hollësisht për veprat e juaja.
272. “Nuk është
obligim yti (Muhammed) udhëzimi i tyre (në rrugë të
drejtë), All-llahu e shpie në rrugë të drejtë
ate që do. Çkado që të jepni nga pasuria, e keni
për veten tuaj, po mos jepni për tjetërkë, por vetëm
për hir të All-llahut, e çkado që t’u jepni të
tjerëve nga pasuria, ajo do t’u kompensohet në mënyrë
të plotë duke mos ju dëmtuar. ”
273. (Jepni) për të
varfërit që janë të angazhuat në rrugën e
All-llahut dhe nuk kanë mundësi të gjallërojnë
në tokë, duke qenë se ata nuk lypin, prandaj ai që
nuk e di gjendjen e tyre mendon se ata janë të pasur. Ata i njeh
nga vetë pamja e tyre (të raskapitur), por nuk kërkojnë
e as nuk i mërzisin njerëzit. Pra çkado që
të jepni nga pasuria, s’ka dyshim se All-llahu e di atë mirë.
274. Ata, të cilët
pasurinë e tyre e shpërndajnë (në rrugë të
Zotit) natën e ditën, fshehurazi ose haptazi, ata shpërblimin
e vet e kanë të Zoti i tyre dhe për ta nuk ka as frikë,
as pikëllim.
275. Ata që e hanë
kamatën nuk ngrehen ndryshe pos siç ngrehet i çmenduri
nga të prekurit e djallit. (Bëjnë) kështu ngase thanë:
“Shitblerja nuk është pos kamatë!” e All-llahu ka lejuar
shitblerjen, ndërsa ka ndaluar kamatën. Atij që i ka ardhur
këshillë (udhëzim ) prej Zotit të tij dhe është
ndalur (prej kamatës) i ka takuar e kaluara dhe çështja
e saj mbetet te All-llahu, e kush e përsërit (pas ndalimit),
ata janë banues të zjarrit, ku do të mbesin përgjithmonë.
276. All-llahu zhduk kamatën
dhe shton lëmoshën, All-llahu nuk e do asnjë besëprerë
dhe mëkatar.
277. S’ka dyshim se ata
që besuan dhe bënë vepra të mira, falën namazin
dhe dhanë zekatin i pret shpërblim i madh te Zoti i tyre, ata
nuk do të kenë kurrfarë frike as brengosje.
278. O ju që besuat,
keni frikë All-llahun dhe nëse jeni besimtarë të sinqertë
hiqni dorë prej asaj që ka mbetur nga kamata.
279. E në qoftë
se nuk e bëni këtë (nuk heqni dorë nga kamata), atëherë
binduni se jeni në konflikt me All-llahun dhe të dërguarin
e Tij. E nëse jeni penduar, atëherë juve ju
takon kryet e mallit tuaj - askë nuk dëmtoni, e as vetë
nuk dëmtoheni.
280. Po në qoftë
se ai (borxhliu) është në gjendje të vështirë,
atëherë bëni një pritje deri sa të vijë në
një çlirim. E t’ia falni (borxhin) në emër të
lëmoshës është shumë më e mirë për
ju, nëse dini.
281. Dhe ruajuni ditës
kur do të ktheheni te All-llahu, dhe secilit njeri i plotësohet
ajo që ka fituar, dhe atyre nuk u bëhet padrejtësi.
282. O besimtarë, kur
merrni hua prej njëri-tjetrit për një afat të caktuar,
shkruajeni atë. Dhe nga gjiu juaj le të shkruajë një
shkrues i drejtë dhe të mos ngurrojë nga të shkruarit
ashtu siç e ka mësuar All-llahu. Le të shkruajë,
ndërsa atij le t’i diktojë ai që pranon borxhin, le t’i
frikësohet All-llahut, Zotit të tij e të mos lërë
mangët asnjë send nga ai. E në qoftë se ai që
ngarkohet me borxh është i paaftë mentalisht, është
i mitur ose nuk është në gjendje të diktojë, atëherë
le të diktojë drejt kujdestari i tij. Kërkoni të dëshmojnë
dy dëshmitarë burra nga mesi juaj, e në qoftë se nuk
janë dy burra, atëherë një burr e dy gra, nga dëshmitarët
që i pëlqeni. (Dy gra në vend të një burri) Për
atë se nëse njëra prej tyre gabon, t’ia përkujtojë
tjetra. Dëshmitarët të mos refuzojnë kur të thirren.
Dhe mos përtoni për ta shkruar atë dhe afatin e tij, i vogël
qoftë ose i madh, sepse kjo është më e drejtë
te All-llahu, më e fortë për dëshmi dhe më afër
mosdyshimit. Vetëm nëse është tregti e menjëherëshme
(dora-doras) që e praktikoni mes jush, atëherë nuk është
ndonjë mëkat të mos e shënoni. Por, kur bëni shitblerje,
dëshmojeni. E ai (pronari i pasurisë) nuk dëmton as shkruesit
as dëshmitarët, e nëse bëni (dëmtimin), ai është
mosrespekt i juaj (ndaj dispozitave të All-llahut). Keni frikë
All-llahun se All-llahu ju dhuron dituri (të jashtzako-nshme), All-llahu
është i Gjithdijshëm për çdo send.
283. E në qoftë
se gjendeni në udhëtim dhe nuk gjeni shkrues, atëherë
merrni peng (paradhënie ose kapar) . E nëse i besoni njëri-tjetrit,
atij që i është besuar le ta zbatojë atë (amanetin)
që i është besuar, dhe le të ketë frikë All-llahun,
Zotin e tij. Mos e fshehni dëshminë, sepse ai që e fsheh
atë është mëkatar me zemrën e vet, All-llahu di
atë që veproni.
284. Të All-llahut
janë ç’ka në qiell dhe ç’ka në tokë,
e për atë që e keni në veten tuaj, e shfaqët haptazi
ose e mbajtët fshehtë, All-llahu do t’ju marrë në llogari,
e Ai ia fal atij që do dhe dënon atë që do. All-llahu
ka mundësi për çdo send.
285. I dërguari i besoi
asaj që iu shpall prej Zotit të Tij, si dhe besimtarët.
Secili i besoi All-llahut dhe melekëve të Tij dhe të dërguarve
të Tij. “Ne nuk bëjmë dallim në asnjërin nga të
dërguarit e Tij”, dhe thanë: “Dëgjuam dhe respektuam. Kërkojmë
faljen tënde o Zoti ynë, te Ti është ardhmëria
(jonë). ”
286. All-llahu nuk ngarkon
askë përtej mundësive të veta, atij (njeriut) i takon
ajo që e fitoi dhe atij i bie ajo (e keqe) që e meritoi. “Zoti
ynë, mos na dëno nëse harrojmë ose gabojmë! Zoti
ynë, mos na ngarko neve barrë të rëndë siç
i ngarkove ata para nesh! Dhe Zoti ynë, mos na ngarko me atë
për të cilën nuk kemi fuqi! Dhe na i mbulo të këqiat,
na fal dhe na mëshiro. Ti je Mbrojtësi ynë, pra na ndihmo
kundër popullit pabesimtar!