6.Suretu El-En'ame
Me emrin e All-llahut, Mëshiruesit,
Mëshirëbërësit!
1. Falenderimi i qoftë
vetëm All-llahut, që krijoi qiejt dhe tokën, që formuloi
errësirat e dritën, e megjithëkëtë (që Ai
meriton lavdërim) ata që mohuan, i barazojnë (idhujt) me
Zotin e tyre.
2. Ai është që
ju krijoi nga balta, e mandej ju caktoi një afat (për vdekje)
dhe një afat është i caktuar pranë dijes së Tij,
dhe pas (gjithë kësaj të vërtete) ju dyshoni.
3. Ai është All-llahu
(që adhurohet e madhërohet prej çka kanë tokë;
Ai i di fshehtësitë dhe publikimet tuaja dhe Ai e di atë
që bëni.
4. Nuk ka argument që
u vjen atyre nga argumentet e Zotit të tyre, eqë ata nuk i shmangen.
5. Ata përgënjeshtruan
të vërtetën kur u erdhi, e më vonë do të
kuptojnë lajmin e asaj me të cilën talleshin.
6. A e vrejtën ata
sa gjenerata para tyre i shkatërruam që Ne u patëm mundësuar
atyre (komoditet) në tokë çfarë juve nuk ju mundësuam;
u patëm lëshuar nga qielli shi me bollëk dhe u patëm
bërë që të rrjedhin lumenj ndër ta, e për
shkak të mëkateve të tyre i shkatërruam dhe pas tyre
sollëm (breza) tjerë.
7. Edhe sikur të zbritnim
ty një libër të shkruar në letër, e ta preknin
atë me duart e tyre, ata që mohuan do të thoshin: “Kjo nuk
është tjetër përveç një magji e qartë”.
8. E pastaj thanë:
“Pse të mos i zbret atij (Muhammedit) një engjëll (të
na thotë për Muhammedin se është i dërguar)”.
E sikur të zbritnim Ne një engjëll, çështja
do të merrte fund duke mos u dhënë atyre një afat.
9. Sikur ta bënim Ne
atë (të dërguarin) engjëll, atë do ta bënim
(në formë) njeriu e do t’ua përzienim (ngatërronim)
atyre atë që i përzien ata vetes së tyre.
10. Edhe të dërguarit
të tjerë para teje janë përqeshur, e ata që u
tallën pësuan (dënim) për shkak se talleshin.
11. Thuaj: “Ecni nëpër
tokë e mandej shikoni se si qe përfundimi i gënjeshtarëve.
12. Tuaj: “E kujt është
e tërë kjo në qiej e tokë?” Thuaj: “Vetëm e All-llahut”.
Ai ia përaktoi mëshirën Vetes. Ai do t’ju tubojë në
ditën e gjykimit, për të cilën gjë nuk ka dyshim.
Ata që i shkaktuan humbje vetvetes, ata nuk besojnë.
13. Vetëm e Tij është
gjithëçka pushon e lëviz natën e ditën. Ai gjithëçka
dëgjon dhe gjithëçka di.
14. Thuaj: “A pos All-llahut,
krijues i qiejvedhe i tokës, që ushqen të tjerët, ndërsa
vetë nuk ushqehet, të pranoj Zot tjetër?” Thuaj: “Unë
jam urdhëruar të jem i pari që bindem dhe (urdhërohem):
të mos bëhem kurrsesi nga idhujtarët.
15. Thuaj: “Vërtet,
unë i frikësohem dënimit të ditës sëmadhe,
nëse nuk i përulem Zotit tim”.
16. Kush mënjanohet
atë ditë nga ai (dënimi), atë Ai e ka mëshiruar,
dhe ai është shpëtim i qartë.
17. Nëse All-llahu
të godet me ndonjë të keqe, s’ka kush që ta largojë
atë pos Tij, e nëse të dhuron ndonjë të mirë,
duhet ditur se Ai është i gjithëfuqishëm për çdo
send.
18. Ai është mbizotërues
ndaj robërve të Tij. Ai hollësisht di punët e Tij dhe
të robërve të Vet.
19. Thuaj: “Cili send ka
dëshminë më të madhe?” Thuaj: “All-llahu është
dëshmues mes meje e jush, e mua më është shpallur ky
Kur’an që me të t’ju tërheqë vërejtjen juve dhe
atij që i komunikohet (dhe të gjithë atyre që vijnë
pas jush deri në ditën e kijametit). Ju po dëshmoni se All-llahut
ka edhe zota tjerë, a?” Thuaj: “Unë nuk dëshmoj!” Ai është
vetëm një Zot dhe unë jam i pastër nga ajo që
j u i shoqëroni!”
20. Atyre që Ne u kemi
dhënë librin, e njohin atë (Muhammedin) sikurse i njohin
bijtë e tyre. Janë ata që asgjësuan vetveten, andaj
nuk besojnë.
21. Kush është
më mizor se ai që ndaj All-llahut shpif gënjeshtra apo ka
përgënjeshtruar faktet e Tij? S’ka dyshim, shpifësit dhe
gënjeshtarëtnuk kanë shpëtim.
22. Përkujto ditën
kur Ne i tubojmë të gjithë dhe u themi atyre që i shoqëruan:
“Ku janë ata të shoqëruarit tuaj, që i trillonit?”
23. Atëherë (pas
atij sprovimi) përgjigje tjetër s’u mbetetpërveç
të thonë: “Për All-llahun, o zoti ynë, ne nuk ishim
dhujtarë!”
24. Shih, se si bëjnë
gënjeshtra kundër vetes dhe si u shkoi huq ajo që trillonin!
25. Ka prej atyre që
ty të dëgjon (kur lexon Kur’anin). Po Ne kemi krijuar mbulesë
mbi zemrat e tyre që të mos e kuptojnë atë dhe në
veshët e tyre sajuam shurdhim, dhe edhe dikur t’i shohim të gjitha
faktet. ata nuk besojnë, derisa kur te ti e të polemizojnë
ata që mohuan thonë: “Nuk është tjetër ky (Kur’ani)
vetëm se mit i hershëm.
26. Ata ndalojnë (të
tjerët) nga ai dhe vetë largohen prej atij (Kur’anit), e me atë
nuk shkatërrojnë tjerët vetëm vetveten, dhe nuk e hetojnë.
27. E sikur t’i shihje ata
kur janë ndalur pranë zjarrit e thonë: “Ah sikr të
ktheheshim (në dynja), të mos gënjejmë faktet e Zotit
toë e të bëhemi nga besimtarët!”
28. Jo, (s’është
ashtu) po atyre u doli në shesh ajo që e mbanin fshehtë
më parë, prandaj edhe sikur të ktheheshin ata do të
përsëritnin atë që e kishin të ndaluar, e s’ka
dyshim, ata janë gënjeshtarë.
29. Ata thanë: “Nuk
ka tjetër, vetëm kjo jeta jonë në këtë botë,
dhe ne nuk do të rigjallemi.
30. Dhe, sikur t’i kishte
parë ata kur të ndalohen para Zotit të tyre e u thuhet atyre:
“A nuk është kjo (ringjalja) e vërtetë?” Ata thonë:
“ Po, për zotin tonë!” thotë: “Shijoni pra dënimin
për atë që mohonit!”
31. Ata që përgënjeshtruan
se do të takohen me All-llahun (në ditën e gjykimit) kanë
humbur përderisa t’u vijë momenti (kijameti) befas e të
thonë: “të mjerët ne për atë që lëshuam”
(nga punët e mira në dynja), e duke i bartur gabimet e veta në
shpinë, dhe, e shëmtuar është ajo që bartin.
32. Jeta e kësaj bote
nuk është gjë tjetër vetëm se një përjetim
e mashtrim. S’ka dyshim se bota tjetër është më e dobishmja
për ata që ruhen. A nuk logjikoni?
33. Ne dimë se ty të
brengos ajo që thonë, e ata nuk të gënjejnëty,
por ata mizorë mohojnë argumentet e All-llahut.
34. Janë përgënjeshtruar
të dërguar para teje, duruan atë gënjeshtër, dhe
u torturuan përderisa u erdhi ndihma Jonë, prandaj s’ka kush
që ndryshon fjalët (premtimet) e All-llahut. E ti je i njohur
me disa nga ngjarjet e të dërgarve (edhe ti do të ndihmohesh
sikurse ata).
35. Por, nëse refuzimi
i tyre të është bërë brengë e madhe , ti
kërkoje, nëse ke mundësi, ndonjë vrimë në
tokë ose në qiell e t’u sjellësh atyre ndonjë argument
(po ti s’mund ta bësh këtë). Të kishte dashur All-llahu
i kishte tubuar në rrugë të drejtë; po ti mos u bë
nga të padijshmit (dhe mos u brengos).
36. vetëm ata që
kanë dëgjim të shëndosh i përgjigjen (ftesës).
Të vdekurit (ata që dëgjojnë dhe nuk besojnë)
All-llahu i ringjall, e pastaj te Ai kthehen (u jepatë që e meritojnë).
37. Dhe thanë : “Përse
të mos i zbret atij (Muhammedit) një mrekulli nga Zoti i tij?”
Thuaj: “S’ka dyshim se All-llahu ka fuqi t’ia zbresë një mrekulli,
por shumica e tyre nuk e dinë (se çka do t’i gjente më
pas).
38. Nuk asnjë gjallesë
në tokë dhe as shpendë që fluturojnë me dy krahë
e që nuk janë të nara në grupe (të ndryshme),
sikurse edhe ju (Zoti i krijoi, i pajisi si juve). Asgjë nuk kemi
lënë pas dore nga evidenca. Më në fund te Zoti i tyre
do të tubohen.
39. E ata që i bënë
të rreme faktet Tona janë shurdmemecë të mbetur në
errësira. All-llahu e humb kë të dojë e vë në
rrugë të drejtë atë që do.
40. Thuaju: “ Nëse
u vjen dënimi nga All-llahu ose u vjen kijameti, më tregoni,nëse
jeni të sinqertë, a do të thirrni kë pos All-llahut
(për ndihmë?”
41. Jo, vetëm Atij
(All-llahut) do t’i luteshi, e nëse do Ai, ju heq atë për
çka i luteni, e do t’i harronit ata (zota) që ia shoqëronit.
42. Ne kemi dërguar
(pejgamberë) edhe te popjt parateje (e derisa nuk dëgjuan), i
dënuam më skamje emjerim, ashtu që të përulen.
43. E pse të mos përuleshin
kur ju erdhi atyre dënimijonë? Por zemrat e tyre ishin ngurosor,
po edhe djalli ua hjeshoi atë që bënin.
44. Meqë lanë
pas dore atë me çka u këshilluan (t’i i drejtohen Zotit),
Ne ua hapëm dyrt e çdo gjëje (begatie) derisa kur u gëzuan
për atë që ju kishte dhënë, i kapëm befas,
e ata mbetën të zhgënjyer.
45. Ndaj u zhduk mbeturina
e popullit mizor, pra Falënderim i qoftë Zotittë botave.
46. Thuaj: “Nëse All-llahu
ua merr të dëgjuarit, të pamurit dhe ua mbyll zemrat, pos
All-llahut cili zot tjetër do t’ju sjellë atë?”. Shih sesi
ua shqarojmë faktet e megjithkëtë ata nuk ua vënë
veshin!
47. Thuaj: “Më tregoni
nëse dënimi nga All-llahut u vjen befas ose me parashenja, a
shkatërrohet kush tjetër pos popullit mizor?”
48. Ne të dërguarit
nuk i dërgojmë ndryshe vetëm si përgëzues dhe
qortues. E kush besoi dhe u përmirësua, ata nuk kanë as
frikë as brengë.
49. Ata që i përgënjeshtruan
faktet tona, ata i kap dënimi ngase nuk respektuan normat.
50. Thuaj: “Unë nuk
u them juve se i kam në kompetencë depotë e All-llahut (e
t’ju sjellë mrekulli), as nuk pretendoj se i di fshehtësitë
(e t’ju tregojë se kur do t’ju vijë dënimi), as nuk u them
se unë jam engjëll. Unë ndjek vetëm atë që
më shpallet mua. Thuaj: “A janë baras i verbëti dhe ai që
sheh?” A nuk mendoni?
51. Ti tërhiqju vërejtjen
me këtë (Kur’an) atyre që i frikësohen tubimit para
zotit të tyre, në mënyrë që të ruhen, sepse
pos Tij nuk do të ketë as mbrojtës as ndërmjetësues.
52. Dhe mos i përze
ata që adhurojnë Zotin e tyre pa pra mëngjes e mbrëmje,
duke qenë të sinqertë ndaj Tij. Ti nukpërgjigjesh asgjë
nga llogaria e tyre e as ata nuk kanë kurrfarë përgjegjësie
nga llogaria jote, e po i dëbove ata do të bëhesh nga të
padrejtit.
53. Kështu Ne i sprovojmë
disa me disa tjerë (pasanikun me varfnjakun, atë me autoritet
me atë pa të) ashtu që të thonë: “ A këto
janë mes nesh qëAll-llahu i dhuroi?” A nuk është All-llahu
më i dijshmi për ata që janë mirënjohës?!
54. E kur të vijnë
ty ata që i besojnë ajetet tona, thuaju: “Selamu alejkum, Zoti
juaj ia ngjeshi vetes mëshirën. Kuh bën prej jush ndonjë
ë keqe pa dije, e mandej pas asaj (të keqe) pehdohet dhe përmirësohet,
s’ka dyshim se All-llahu është që falë shumë dhe
është Mëshirues.
55. Ja, kështu Ne i
sqarojmë argumentet, në mënyrë që të dalë
në shesh rruga e kriminelëve.
56. Thuaj: “Unë jam
i ndaluar të adhuroj ata që adhuroni ju, pos All-llahut! thuaj:
“Unë nuk njeki dëshirat tuaja, pse do të ishte atëherë
do te isha i humbur e jo prej të udhëzuarve (në rrugë
të drejtë).
57. Thuaj: “Unë i përmbahem
të vërtetës (që më erdhi) nga Zoti im. Ju e gënjyet
atë, e për atë që nguteni ju (dënimin), nuk e
bëj unë, vendimi i takon vetëm All-llahut; Ai e rrëfen
të vërtetën dhe Ai është më i miri i gjykatësve.
58. Thuaj: “Sikur të
ishte ajo për të cilën nguteni j te unë, çështja
mes meje dhe jush do të ishte e përfunduar. All-llahu më
së miri i di për mizorët.
59. çelësat
e fshehtësive janë vetëm te Ai, atë (fshehtësinë)
nuk e di kush pos Tij. Ai e di çka ka në tokë dhe në
det, Ai e di për çdo gjeth që bie dhe s’ka kokërr
në thellësi të tokës, s’ka të njomë dhe s’ka
të thatë që nuk është (shënuar) në librin
e qartë (LehviMahfud).
60. Ai është që
ju vë në gjumë natën dhe e di çka vepruat ditën,
pastaj ju ngjall-zgjon në të (ditën) për deri në
afatin e caktuar (vdekje). Pastaj do të ktheheni e do t’ju njohtojë
me atë që keni pas vepruar.
61. Vetëm Ai është
mbizotërues ndaj robërve të vet. Ndaj juve dërgon rojë
(cakton engjëj) derisa kur t’i vijë ndonjërit prej jush
vdekja, atij ia marrin shpirtin të dërguarit tanë (të
tjerë) dhe ata nuk bëjnë kurrfarë lëshimi.
62. Pastaj i kthehen All-llahut,
Snduesit të vërtetë të tyre. Vetëm i tij është
sundimi (gjykimi) dhe Ai është më i shpejti i llogaritësve.
63. Thuaj: “Kush ju spëton
prej errësirave (trishtuese) të tokës e të detit e
(nga trishtimi) ju e lutni Atë haptas e fshehtas (duke thënë),
nëse Ai na shpëton prej kësaj, ne do të jemi (besimtarë)
mirënjohës?”
64. Thuaj: “All-llahu ju
shpëtin nga ajo dhe nga çdo brengosje. Megjithëkëtë
ju Atij i përshkruani shok.
65. Thuaj: “Ai ka fuqi (t’ju
shpëtojë, por edhe) t’ju sjellë dënim prej së
larti ose prej së poshti nën këmbët tuaja apo t’ju
ndaj në grupe e ta luftoni njëri-tjetrin. Shih se si i sqarojmë
faktet në mënyrë që të kptojnë”.
66. E populli yt e konsideroi
atë (Kur’anin) të rremë, porse ai (Kur’ani) është
i vërtetë. Thuaj: “Unë nuk jam rojë e juaj”.
67. çdo lajm e ka
afatin e realizimit, e më vonë, ju do të kuptoni.
68. Kur sheh ata se janë
thelluar (me tallje) në çështjet Tona, largohu prej tyre
derisa të kalojnë në bisedë tjetër. Nëse
djalli të bën të harrosh (e rri me ta), pasi të bie
ndër mend, mos rri me popullin mizor.
69. Për ata që
ruhen (për besimtarët) s’ka kurrfarë përgjegjësie
(që tallen), por duhet t’ju përkujtojmë në mënyrë
që ruhen edhe ata (që tallen).
70. Hiqu atyre që e
marrin fenë (në vend që ta resprktojnë) për lojë
e dëfrim dhe i ka mashtruar jeta e kësaj bote. Ti përkujto
me të (Kur’anin) që të mos bjerë njeriu viktimë
e asaj që ka veprruar, e që s’ka mbrojtës as ndërmjetësues
për te pos All-llahut. je ai (njeri) edhe nëse jep, çdo
lloj shpagimi nuk i pranohet. Të tillët janë ata që
ranë viktimë e asaj që punuan. Ata , për skak se mohuan,
për pije kanë ujë të vluar e dënim të idhët.
71. Thuaj: “A pos All-llahut
të adhurojmë çka nuk na sjell as dobi as dëm dhe
të kthehemi mbrapa (në kufur) pasi që All-llahu na vuri
në rrugë të drejtë? Dhe atëherë të bëhemi
sikur ai, të cilin djallëzit e kanë rrëmbyer (e kanë
hedhur)në tokë (në një humnerë) e lënë
të hutuar që, edhe pse ai ka shokë që e thërrasin
në rrugë të drejtë (i thonë): “Eja te ne” (ai
nuk përgjigjet). Thuaj: “I vetmi udhëzim është ai udhëzimi
i All-llahut, dhe se jemi urdhëruar që t’i dorëzohemi zotit
të botëve.
72. (Na është
thënë) Dhe falne nmazin dhe kini frikë prej Tij, se Ai është
te i cili do të tubohemi.
73. E Ai është
që krijoi qiejt dhe tokën me qëllim të caktuar, e (ruajuni
dënimit) ditën kur thotë : “Bëhu”! Ajo bëhet.
Fjala e Tij është e njëmendtë dhe Atij i takon sundimi
ditën kur i fryhet “Surit” (kjo është hera e dytë).
Ai e di të fshehtën dhe konkretën, është më
i urti që di për çdo gjë në hollësi.
74. Përkujtoju (o i
dërguar) kur Ibrahimi i tha vëllaut të vet Azerit: “A statuja
(idhuj) adhuroni për zota? Unë po të shoh ty dhe popullin
tënd në një humbje të sigurt.
75. E kështu Ibrahimit
ia mundësuam t’i shohë madhësitë e qiejve e të
tokës për t’u bërë edhe më i bindur.
76. E kur atë e mbuloi
nata, ai e pa një yll e tha: “Ky është Zoti im!” E kur u
zhduk ai (perëndoi) tha:” Unë nuk i dua ata që humbën”.
77. Kur e pa hënën
të posa tha: “Ky është Zoti im! e kur perëndoi ajo,
tha: Nëse Zoti im nuk më udhëzon, unë do të jem
prej njerëzve të humbur!”
78. Kur e pa diellin të
lindur, tha: “Ky është Zoti im, ky është i madh!” e
kur ai perëndoi, tha: O populli im, unë jam i pastërnga
ajo që ju i shoqëroni!”
79. Unë me veten time
i drejtohem Atij që krijoi qiejt e tokën, larg besimeve të
tjera; unë nuk jam prej atyre që i përshkruajnë shok!
80. Po atë e (me Ibrahimin)
polemizoi populli i tij e ai tha: “A polemizoni me mua, rreth All-llahut
e Ai më udhëzoi?” Unë nuk u frikohem atyre që ju ia
bëni shok, vetëm nëse Zoti im do ndonjë send (të
më godas, ai më godet). Me dijen e Tij Zoti im ka përfshirë
çdo send, a nuk e merrni me mend?”
81. E si t’ju frikohem atyre
që ju ia shoqëruat, e ju frikoheni për atë që
i shoqëruat All-llahut pa pasur kurrfarë argumenti. E cili grup,
pra, është më e drejtë të jetë i sigurt,
nëse jeni që kuptoni?
82. Ata që besuan dhe
besimin e tyre nuk e ngatërruan me besim të kotë, atyre
u takon të jenë të sigurt dhe atajanë në rrugë
të drejtë.
83. Këto janë
argumentet tona që ia dhamë Ibrahimit kundër popullit të
tij. Ne ngrisim në shkallë të lartë atë që
duam. Zoti yt çdo send e vë në vendin e vet, asgjë
nuk mund t’i fshehet.
84. Ne atij (Ibrahimit)
i falëm Is-hakun dhe Jakubin dhe secilin prej tyre e udhëzuam.
Më parë edhe Nuhun e patëm udhëzuar. E nga pasardhësit
e tij (të Ibrahimit) udhëzuam Davudin, Sulejmanin, Ejjubin, Jusufin,
Musain dhe Harunin. Kështu i shpërblejmë bamirësat.
85. (shpërblyem) Edhe
Zekerijanë, Jahjanë, Isain, Iliajasin të gjithë prej
të mirëve të përsosur.
86. (shpërbylem) Edhe
Ismailin, Eljesanë, Junusin dhe Lutin. Të gjithë këta
i veçuam mbi njerëzit tjerë.
87. Edhe disa nga prindërit,
nga pasardhësit dhe nga vëllezërit e tyre i zgjodhëm
(për pejgamberë) dhe i udhëzuam në rrugë të
vërtetë.
88. Ky është udhëzim
i All-llahut, udhëzon me të kë të dojë nga robët
e Tij. E sikur t’i përshkruajnë shok Zotit (edhe ndonjë
nga këta) kishte për t’iu shkuar huq ajo që kanë vepuar.
89. Ata shin që u patëm
dhënë librin, urtësinë e pejgamberllëkun; e nëse
këta (idhujtarët mekas) e refuzojnë këtë (pejgamberllëkun
tënd), Ne e kemi siguruar këtë me një popull që
nuk e refuzon.
90. Ata (të dërguarit
e përmedur) ishin që All-llahu i vuri në rrugë të
drejtë, andaj ti merri shembull në udhëzim. Thuaj: “Unë
nuk kërkoj për këtë (komunikimin e Kur’anit) shpërblim
prej jush. Ky nuk është tjetër, përveç një
këshillë për mbarë njerëzit.
91. Ata (mohuesit) nuk e
njohën All-llahun sa duhet njohur Atë kur thanë; “All-llahu
nuk i shpalli gjë asnjë njeriu!” Thuaj: “Kush e zbriti librin,
me të cilin erdhi Musai e që ishte dritë e udhërrëfyes
për njerëz, e të cilin ju e bëni të shpërndarë
në letra,që disa i prezentoni, kurse shumicën e fshehni.
Dhe u mësuat çka nuk e dinit ju as prindërit tuaj? Thuaj:
(e zbriti) All-llahu”. Mandej lëri ata që luajnë në
atë kotësunë e tyre.
92. Edhe ky (Kur’an) është
libër që e zbritëm; është i bekuar, vërtetues
i të mëparshmes, e që t’i tërheqesh vërejtjen
nënës së fshatrave (të banorëve mekas) dhe atyre
përrreth saj (mbarë botës). Ata që e besojnë Ahiretin,
besojnë në të (Kur’anin), ata edhe e falin namazin rregullisht.
93. E kush është
më gabimtar i madh se sa ai që trillon rrenë ndaj Zotit,
ose thotë: “Mua po më shpallet e nuk i është shpallur
asgjë, ose se sa ai që thotë: “Do të thur diçka
të ngjajshme me atë që e ka zbritur All-llahu”. E, sikur
t’i shihje mizorët kur janë në agoni të vdekjes, e
engjëjt kanë shtrirë duart e veta (me ndëshkim) e (u
thonë): “Shpëtonie pra vetveten (nëse mundeni)”. “Tash përjetoni
dënimin e turpshëm për shkak se e thoshit të pavërtetën
për All-llahun, dhe ndaj argumrnteve të Tij ishit kryeneç.
94. Në të vërtetë
ju na erdhët një nga një (të vetmuar), ashtu si ju
krijuam së pari; keni lënë prpa shpinës atë që
u patëm dhënë, e nuk po shohim se i keni me vete ndërmjetësuesit
tuaj, të cilët i mendonit se për ju janë ndihmëtarë
(i shoqëronit All-llahut). S’ka dyshim, është këputur
lidhja mes jush, dhe mbaroi ajo çka mendonit (ndërmjjetësues
apo zotëra tjerë).
95. S’ka dyshim, All-llahu
është zbërthyes i farës (i kokrrës së saj)
dhe i bërthamës (së pemës). Ai nxjerr të gjallin
nga i vdekuri dhe Aiështë nxjerrës i të vdekurit nga
i gjalli. Ky është All-llahu, e si atëherë shmangeni
(nga besimi)?
96. Ai është krijues
i dritës së mëngjesit. Natën e bëri kohë
pushimi, e diellin dhe hënën për llogaritje të kohës.
Ky (rregull) është caktim i plotfuqishmit,i gjithëdijshmit.
97. Ai është,
që krijoi yjet për ju që me ta të orientoheni në
errësira kur jeni në tokë ose në det. Vërtet Ne
i shpjeguam argumentet tona për një popull që di të
mendojë.
98. Ai është që
ju krijoi (filloi) prej një njeriu; aty (mbi tokë) jetoni (qëndroni)
dhe nën te do të pushoni. Ne i sqaruam argumentet një populli
që di të kuptojë.
99. Ai është që
lëshoi nga lartë shiun e me të nxori bimën e çdo
sendi dhe prej bimës gjelbërim dhe prej tij (prej gjelbërimit)
kokrra të dendura në kallinj. E nga hurmet, nga sythat tyre kalaveshë
të afërt (për t’i vjelë). Edhe kopshtie me hardhi,
ullinj e shegë të ngjajshme (në dukje) e të llojllojshme
(në shije). Shikoni pra frutat e tyre kur i formojnë dhe kur
piqen (të gjitha këto nga shiu). Edhe në këto ka fakte
për njerëzit që besojnë.
100. E xhinët ia bëjnë
shokë All-llahut, e në të vërtetë Ai i krijoi
ata (xhinët) dhe duke mos patur kurrfarë dije, ata shpifën
se Ai (Zoti) ka djem e vajza. Larg (shpifjeve) është madhëria
e Tij e lartë.
101. Ai (All-llahu) është
që krijo (pa kurrfarë shembulli) qiejt dhe tokën (e duke
qenë i tillë), e si do të ketë Ai fëmijë
kur nuk pati bashkëshorte? çdo send e krijoi Ai, dhe është
më i dijshmi për të gjitha sendet e krijuara.
102. Ky është
All-llahu, Zoti juaj, nuk ka të adhuruar përveç Tij, Krijues
i çdo sendi, pra adhuronie Atë; Ai është mbikëqyrës
ndaj çdo sendi.
103. Tëparët (e
njerëzve) nuk mund ta përfshinë Atë, e Ai i ërfshinë
të arët. Ai është shumë i kujdesshëm, hollësisht
i njohur.
104. Juve ju erdhën
argumente të qarta nga Zoti i juaj e kush i sheh (kupton) ai e ka
për vete, e kush verbërohet, ai e ka për të zezën
e vet. E në (pejgamberi) nuk jamërojë e juaj.
105. e kështu Ne i
sqarojmë dëshmitë, ashtu që ata thonë: “Ke mësuar
ti” (nga librat, po fjalës së tyre nuk i vihet veshi0 dhe që
për t’ia bërë edhe më të qarta një populli
që di të dallojë (të vërtetën nga e kota).
106. Ti (Muhammed) praktoko
atë që t’u shpall nga Zoti yt. S’ka Zot, përveç Tij.
Largohu prej idhujtarëve.
107. E sikur të donte
All-llahu, ata nnuk do të ishin idhujtarë. Ne nuk të bëmë
përcjellës të tyre e as që je mbikëqyrës
i tyre.
108. Ju mos ua shani ata
(zota) që u luten (idhujtarët), pos All-llahut, e (si hakmarrje)
të fyejnë All-llahun nga armiqësia, duke mos ditur (për
madhërinë e Tij). Kështu Ne i kemi zbukuruar çdo
populli veprimin e vet, mandej e ardhmja e tyre është te Zoti
i tyre, e Ai i shpërble për atë që vepruan.
109. Ata u betuan me një
betim të fortë në All-llahun, se nëse uvjen atyre ndonjë
mrekulli, do ta besojnë. Thuaj: “çështja e atyre mrekullive
është te All-llahu”. E ku e dini ju, ndoshta kur të vijnë
ato nuk u besojnë.
110. Ne i rrotullojmë
zemrat e të parët e tyre (prej besimit) ashtu sikundër nuk
e besuan atë (Kur’anin) për herë të parë, dhe
i lëmë të bredhin të hutuar në atë mashtrimin
e tyre.
111. E edhe sikur t’ju zbritnim
Ne atyre engjëjt, t’ju flitnin të vdekurit, t’ju tubonin atyre
çdo send (gjallesë) konkretisht, ata nuk kishin për të
besuar, vetëm po të donte All-llahu, por shumica e tyre nuk dinë
(se besimi është dhuratë nga Zoti).
112. dhe kështu (sikurse
edhe ty) çdo pejgamberi i bëmë armiq disa nga njerëzit
dhe nga xhinët e djallëzuar, që me fjalë të shkëlqyeshme
në mënyrë të fshehtë nxit njëri-tjetrin në
mashtrime. E sikur të donte Zoti yt, ata nuk do të bënin
atë (armiqësi), po ti lëri ata me ato trillime.
113. Dhe që të
anojnë (te ato fjalë mashtruese) zemrat e atyre që nuk besojnë
boën e ardhshme dhe që të kënaqen e ngarkohen me atë
që janë duke u ngarkuar (ty nuk të dëmtojnë asgjë).
114. (Thuaj) A pos All-llahut
të kërkoj unë gjykatës (mes meje dhe juve)? kur Ai
është që zbriti librin në mënyrë të
shkoqitur? Atyre që u dhamë librin e dinë se ai (Kur’ani)
është i zbritur prej Zotit tënd saktësisht, pra mos
u bë prej atyre që dyshojnë.
115. Fjalët e Zotit
tënd janë plot të vërteta (çka lajmërojnë)
dhe plot të drejta (çka gjykojnë). S’ka kush që të
ndryshoj fjalët (vendimet) e Tij. Ai është që dëgjon
e di.
116. Në qoftë
se u bindesh shumicës (mohuese që janë) në tokë,
ata do të largojnë ty nga rruga e All-llahut. Ata nuk ndjekin
tjetër vetëm supozime dhe nuk janë tjetër vetëm
se rrenacakë.
117. S’ka dyshim, Zoti yt
e di më së miri për atë që është larguar
rruga e Tijdhe Ai është më i dijshmi për të udhëzuarit.
118. Ju (besimtarë)
hani nga ajo që ( është therrur dhe) dhe është
përmendur emri i All-llahut, po qe se jeni të bindur në
faktet e Tij.
119. ç’keni ju që
të mos hani nga ajo për të cilën është përmendur
emri i All-llahut, e Ai ju sqaroi juve se çka është ndaluar
për ju, përveçkur jeni detyruar (atëherë edhe
harami është hallall). Një shumicë (e mohusve), duke
mos pasur kurrfarë dije, por vetëm nga pasionet e tyre, duan
t’i largojnë nga e vërteta (njerëzit). Po Zoti yt di më
së miripër ata që i shkelin dispozitat.
120. Dhe mos bëni mëkate
as haptas as fshehtas. Ata që bëjnë mëkatin do të
ndëshkohen për mëkatin e bërë.
121. Dhe mos hani nga ajo
që (para therjes së saj) nuk është përmendur emri
i All-llahut, vërtet ajo (ngrënia) është mëkat.
Djallëzit i nxisin miqtë e vet që t’ju polemizojnë
juve, e nëse i dëgjoni ata, atëherë jeni si ata (idhujtarë).
122. Vallë, a është
ai që qe i vdekur kurse Ne e ngjallëm dhe idhamë dritë,
me të cilën ecën mes njerëzve, si ai që ka mbetur
në errësirë (i humbur) dhe nuk mund të shpëtojë
nga ajo? Ja, kështu (si këtij në errësirë) iu
dket mirë mohusve ajo që veprojnë.
123. Dhe ashtu (sikurse
në Mekë) në çdo qytet kemi bërë kriminelët
e tij pari, në mënyrë që të bëjnë dredhi
në të, por nuk mashtrojnë tjetër kë pos veten
e tyre dhe prapëseprapë nuk kuptojnë.
124. E kur uvjen atyre ndonjë
argument i prerë (për Muhammedin), ata thonë: “Kurrsesi
nuk e besojmë atë (dërgesën e Muhammedit) derisa të
mos na jepet edhe neve ngjajshëm me atë që iu pat dhënë
të dërguarve të All-llahut”! Më së miri All-llahu
e di ku ta vërë dërgesën (risalen) e vet. Ata që
bën krim do t’igodasë poshtrimi dhe dënimi i fortë
te All-llahu për shkak se vazhdimisht bënin hile.
125. Atë që All-llahu
dëshiron ta udhëzojë, ia zgjeron zemrën për (të
pranuar) islamin. Atë që dëshiron ta lërë të
humbur, zemrën e tij ia bën shumë të ngusht si tëngjitej
në qiell. Kështu All-llahu lëshon dënimin mbi ata që
nuk besojnë.
126. Kjo është
rruga e Zotit tënd, është e drejtë, Ne shpjeguam argumentet
për njerëz që përkujtojnë.
127. Ata e kanë vendin
e shpëtimit (Xhennetin) te Zoti i tyre; Ai është mbrojtës
i tyre, për atë që ata vepruan.
128. Përkujto ditën
kur Ai i tbon ata të gjithë (e u thotë): “O grumbull i xhinve,
ju mashtruat shumë njerëz!” E nga njerëzit që ishin
miq të tyre (tëxhinve) thonë: “Zoti ynë ne përfituam
njëri prej tjetrit, dhe e arritëm afatin të cilin e caktove!”
Tha: “(Zoti) Zjarri është vendi juaj, përgjithmonë
jeni në të, pos (kohës) çka do All-llahu” Vërtet
Zotit yt është më i urti, më i dijshmi.
129. PO ashtu (sikur u dhamë
xhinve dhe njerëzve përjetim), Ne i bëjmë sundues disa
mizorë mbi mizorët e tjerë për shkak të asaj që
fituan (vepruan).
130. O grumbull i xhinve
dhe i njerëzve! A nuk ju erdhën nga mesi juaj të dërguar
t’ju rrëfejnë argumentet e Mia dhe t’ju tërheqin vërejtjen
për takimin tuaj në këtë ditë? Ata thonë:
“ Dëshmojmëkundër vetvetes”. I pat mashtruar ata jeta e
kësaj bote dhe ashtu(të detyruar) dëshmuan kundër vetvetes
se me të vërtetë e refuzonin (të vërtetën).
131. Këtë (dërgimin
e të dërguarve) ngase Zoti yt,nuk është që për
shkak të mëkatit të shkatërrojë një vend,
e banorët etij të jenë të painformuar.
132. Po për secili
(veprues) ka shkallë(që do t’i arrijë) sipas asaj që
vepruan. All-llahu nuk është i pakujdesshëm ndaj asaj që
veprojnë.
133. Zoti yt nuk ka nevojë
për asgjë, Ai është mëshirues. Nëse do Ai,
juve ju zhduk dhe sjell kë të dojë pas jush, ashtu sikurse
ju solli juve nga pasardhësit e atyre që ishin para jush.
134. Ajo që iu kërcënohet
(kijameti, ringjallja, llogaria, përgjegjësia) pa tjetër
do të vijë, e ju nuk mund ta pengoni. (Nuk mund ta menjanoni
caktimin e Zotit).
135. Thuaj: “O populli im
(kurejshit)! veproni në atë që jeni, e unë do ta vazhdoj
të veproj në atë që jam, e më vonë do ta
dini se kujt do t’i takojë e ardhmja e lavdishme. Është
e ditur se zullumqarët nuk gjejnë shpëtim.
136. Dhe nga aj që
krijoi Si prej të lashtave dhe prej kafshëve shtëpake, ata
(idhujtarët) ndanë një pjesë për All-llahun dhe
thanë: “Kjo është për All-llahun, si mendonin ata ,
e kjo është e idhujve tanë”. Ajo që ishte për
idhujt, nuk shkon te All-llahu, e ajo që është për
All-llahun, shkon te idhujt e tyre. sa gjykim i shëmtuar është
ai që gjykojnë (pjesën e idhujve e plotësonin nga ajo
e All-llahut, në rast nevoje, e të All-llahut jo).
137. Kështu shumicës
së idhujtarëve, idhujt ua hijeshuan atyre mbyten e fëmijëve
të vet, për t’i shkatërruar (me mashtrime) dhe për
‘ua ngatërruar fenë (që e kishin pasur të Ismailit).
Po sikur të donte All-llahu, ata nuk do të bënin atë,
andaj hiqu tyre dhe asaj që shpifin.
138. Dhe sipas bindjes së
tyre ata thoshin: “Këto kafshë dhe këto bimë janë
të ndaluara, nuk mund të ushqehet me to, përveç ata,
të cilëvene ua lejomë; këto janë kafshë që
është ndaluar t’u hipet; këto janë kafshë jatë
therrjes së tyre nuk përmendin emrin e All-llahut, duke shpifur
ndaj Tij. Ai do t’i ndëshkojë ata për shpifjet e tyre.
139. Madje ata thonin: “çka
është në barqet e këtyre kafshëve është
vetëm për mashkujt tanë, e ndaluar për gratë tona.
E nëse ishte e ngordhtë (fruti në bark) ata (mashkuj e femra)
ishin të barabartë në të. Do të ndëshkojë
Ai cilësimin ë tyre të rrejshëm. Ai është
i përsosur në punët e Tij, i dijshëm për krijesat
e Tij.
140. S’ka dyshim se kanë
dështuar keq ata që mbytën fëmijët e tyre nga
mendjelehtësia e pa kurrfarë dije dhe ata që duke i shpifur
Zotit, shpallën të ndaluar atë që Zoti u kishte dhuruar.
Ata kanë humbur rrugën e drejtë dhe prej fillimit nuk ishin
në udhëzim.
141. Ai (All-llahu) është
që krijoi kopshtie (bimët e të cilave) të ngritura
lart (në shtylla) dhe të rrafshta (të shtrira në tokë),
edhe hurmet dhe drithërat me frute (shije) të ndryshme; (krijoi)
ullinjtë dhe shegët e ngjashme (nga shija). Hani frutat e tyre
kur të piqen dhe ditën e korrjes (të vjeljes) së frutave
jepne atë pjesë që është obligim (të varfërve
e nevojlive) dhe (hani-jepni) mos teproni, pse Ai nuk i do shkapërderdhësit.
142. Nga kafshët (shtëpiake
krijoi) edhe aso për ngarkim (për hipje)dhe aso, prodhimi i të
cilave përdoret për shtrojë (leshi i tyre ose për therrje.
Haninga ajo që All-llahu ju dhuroi, e mos ndiqni gjurmët (rrugët)
e shejtanit, pse ai është armik juaj i hapët.
143. Ai (krijoi) tetë
lloje (nga kafshët shtëpiake): prej deleve dy (dash e dele),
prej dhive dy (cjap e dhi). Thuaj: “A janë të ndaluar (haram)
dy meshkuj apo dy femra apo çka mbanë (pjell) mitra e dy (llojeve
të tyre) femrave?” Më tregoni, pra, me fakte të ditura (e
jo me trillime) nëse jeni të sinqertë.
144. Ai (krijoi) edhe nga
devet dy (lloje) dhe nga lopët dy (lloje). Thuaj: “A dy meshkuj i
ka ndaluar (haram), a dy femrat, pse çka mban mitra e dy (llojeve
të tyre) femrave?” A mos ishit të pranishëm kur All-llahu
ju porositi me këtë (hallall apo haram)?” E kush është
më mizor se ai që trillon rrenë për All-llahun dhe
ashtu t’i humbë njerëzit në mungesë të dijes.
All-llahu nuk vë në rrugë të drejtë mizorët.
145. Thuaj: “Në atë
që më është shpallur mua (në Kur’an) nuk po gjej
diçka të ndaluar nga ushqimi, përveç në qoftë
se ai (ushqimi) është: coftinë, gjak i derdhur ose mish
derri, ai i ndytë, dhe pos asaj që është therrur jo
në emër të All-llahut (por të ndonjë idhulli)
e që është mëkat. E kush detyrohet (t’i hajë këto
të ndaluara), por duke mos pasur për qëllim shijen dhe duke
mos e tepruar; Zoti yt është që falë e mëshiron
shumë.
146. E (posaqërisht)
ndaj atyre qëjanë jehudi Ne kemi ndaluar çdo (kafshë)
thundrake: nga lopët dhe delet u kemi ndaluar dhjmin e tyre, pos atij
(dhjami) në shpinën dhe në zorrët e tyre dhe pos atij
të përzier me ndonjë asht. Këtë (masë-ndalesë)
e morëm si ndëshkim ndaj mëkatit të tyre. S’ka dyshim,
Ne jemi të vërtetë (në çka ju rrëfejmë).
147. PO, në qoftë
se (për këtë jehuditë) të përgënjeshtrojnë
Thuaj: “Samëshirues i madh është ky Zoti juaj,po (mos u
mashtroni) dënimi i Tij për njerëzit kriminelënuk mund
të prapësohet!”
148. E ata që i shoqëruan
Zotit, do të thoshin: “Sikur të donte All-llahu nuk do t’i bëim
shok (nuk do të ishim idhujtarë), as ne, as prindërit tanë,
e as nuk do të ndalonim asnjë send. ”Kështu patëngënjyer
edhe ata që ishin para tyre derisa (për shkak të mëkatit)
përjetuan dënimin tonë të ashpër. Thuaj: “A mos
keni ndonjë fakt e të na prezentoni atë neve?” Ju i mbështeteni
vetëm hamendjes, në të vërtetë,vetëm gënjeni.
149. Thuaj: “All-llahu ka
argumentin më të plotë dhe sikur të donte Ai do t’ju
vinte në rrugë të drejtë të gjithëve.
150. Thuaj: “Sillni dëshmitarët,
të cilët dëshmojnë se All-llahu ndaloi (bëri haram)
ato ( që i ndalonin vetë). Nëseda të dëshmojnë
rrejshëm, ti mos dëshmo bashkë me ta dhe mos shko pas dëshirave
të atyre që argmentet Tona i bënë të rremedhe
pas atyre që nuk besojnë jetën e që largohen prej Zotit
të tyre (adhurojnë tjetër).
151. Thuaj: “Ejani t’ju
lexojë atë që me të vërtetë ju ndaloi Zoti
juaj: të mos i shoqëroni Atij asnjë send, të silleni
mirë me prindërit, të mos i mbytni fëmijët tuaj
për shkak të varfërisë, sepse Ne u ushqejmë juve
dhe ata, të mos u afroheni mëkateve të hapta apo të
fshehta, mos e mbtni njeriun sepse mbytjen e tij e ndaloi All-llahu, përpos
kur është me vend. Këto janë porositë e Tij, kështu
të mendoni thellë.
152. Mos iu afronu pasurisë
së jetimit derisa ai të arrijë pjekurinë, (mund t’i
afroheni) vetëm në mënyrë më të mirë,
zbatoni me drejtësi masën dhe peshojën, Ne nuk ngarkojmë
asnjë njeri përtej mundësive të tij. Kur të flitni
(të dëshmoni), duhet të jeni të drejtë edhe është
çështja për (kundër) të afërmit, dhe zotimin
e dhënë All-llahut plotësonie. Këto janë me çka
Ai ju porositë kështu që të përkujtoni.
153. Dhe se kjoështë
rruga (feja) Ime e drejtë (që e caktova për ju), pra përmbajuni
kësaj, e mos ndiqni rrugë të tjerae t’ju ndajnë nga
rruga e Tij. Këto janë porositë e Tij për ju, ashtu
që ë ruheni.
154. E Musait i dhamë
librin plotësim (i të mirave) për atë që tregon
bindje të mirë, dhe sqarues për çdo send, udherrëfyes
e mëshirë, ashtu që të besojnë se do të takohen
me Zotin e tyre.
155. Dhe ky libër,
dobi prurës, Ne e zbritëm, përmbanju këtij, ruajuni
shtu që të mëshiroheni.
156. (E zbritëm Kur’anin)
Që të (mos) thoni: “Libri u zbrit vetën dy grupeve para
nesh (jehudive e të krishterëve) dhe se ne ishim të panjohur
me librat (me mësimet) e tyre.
157. Dhe që të
(mos) thoni: “Sikur të na kishte zbritur neve libri, (sikurse u zbriti
atyre dy grupeve) ne do të ishim edhe në të udhëzuar
se ata. Juve ju erdhi nga Zoti juaj argumenti (Kur’ani), ju erdhi udhëzimi,
mëshira. E kush është më zullumqar se ai që argumentet
eZOtit i bën të rreme dhe ua këthen shpinën atyre?
Ne do t’i ndëshkojmë me ndëshkim më të rëndë
ata që ua kthyen shpinën argumenteve Tona, për shkak të
prapësimit që bënë.
158. A mos janë duke
pritur tjetër ata (pas këtyre fakteve) vetëm t’ju vjë
engjëjt (t’ua marrin shpirtin), të vijë Zoti yt (urdhëri
për shkatërrim) ose të vijnë disa nga shenjat e Zotit
tënd, (në) ditën kur vijnë disa shenja të Zotit
tënd, asnjë njeriu nuk ivlen besimi i Tij nëse nuk ka besuar
më parë ose nuk ka bërë në besimin e tij kurfarë
të mire. Thuaj: “Pritni, edhe ne jemi duke pritur!”
159. Vërtet at që
e përqanë fenë e tyre dhe u ndanë në grupe, ti
(Muhammed) nuk ke kurfarë përgjegjësie. çështja
e tyre është vetëm te All-llahu, Ai do t’i njohë me
atë që punuan.
160. Kush vjen me një
(punë) të mirë, ai (në ditën e gjykimit) shpërblehet
dhjetë fish, e kush vjen me (vepër) të keqe, ai ndëshkohet
vetëm për të. Atyre nuk u bëhet e padrejtë.
161. Thuaj: “Vërtet
Zoti im më udhëzoi në rrugë të drejtë, që
është fe e drejtë, fe e Ibrahimit, që ishte larg besimeve
të kota. Ai (Ibrahimi) nuk ishte idhujtar!
162. Thuaj: “Namazi im,
kurbani im dhe vdekja ime janë thjesht për All-llahun, Zotin
e botëve.
163. Ai nuk ka shok (nuk
adhuroj tjetër). Me këtë (thjeshtësi të adhurimit
vetëm për Zotin) jam i urdhëruar dhe jam i pari i muslimanëve
(i pari që pranoj dhe bindem)!
164. Thuaj: “ A të
kërkojë Zot pos All-llahut, e Ai është Zot i çdo
sendi (ekzistues) dhe dëmi i secilit person është kundër
vetes. Askush nuk do të bartë barrën e tjetrit. Mandej,
kthimi juaj është te All-llahu; e Ai ju njohton për atë
që përçaheshit.
165. Ai është
që ju bëri sundues (zëvendësues) në tokë
(pas shkatërrimit të atyre që ishin më parë) dhe
lartësoi në një shkallë më të lartëdisa
nga ju mbi të tjerët, për t’ju sprovuar në atë
që u dha. All-llahu është ndëshkues i shpejtë,
është që falë e Mëshirues.